این پاورپوینت به بررسی اصول مراقبت های پرستاری در افراد مبتلا به دیابت، تشخیص های پرستاری، عوارض حاد و مزمن و راهکارهای کنترل و پایش بیماری می پردازد.
مقدمه
دیابت یکی از شایع ترین بیماری های مزمن متابولیک است که بر فرآیندهای مختلف بدن اثر می گذارد و نیازمند رویکردهای دقیق مراقبتی می باشد. مراقبت های پرستاری در افراد مبتلا به دیابت با هدف حفظ تعادل قند خون، پیشگیری از عوارض حاد و مزمن، و ارتقای کیفیت زندگی بیمار طراحی می شود. این مراقبت ها طیف گسترده ای از اقدامات پیشگیرانه، تشخیصی و حمایتی را دربر می گیرد که در قالب فرایند پرستاری به کار گرفته می شود.
بررسی و شناخت وضعیت جسمی، روانی و اجتماعی بیماران، نخستین مرحله در فرآیند مراقبتی است. در این مرحله، گرفتن شرح حال دقیق، ارزیابی سطح آگاهی بیمار، معاینه های بالینی و مصاحبه هدفمند، ابزارهای اصلی پرستار برای تحلیل وضعیت بیمار تلقی می شوند. در بیماران دیابتی نوع I، بررسی نشانه های کتواسیدوز دیابتی (DKA) و در نوع II، ارزیابی نشانه های سندرم هایپراوسمولار (HHNS) از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در موارد بروز این عوارض حاد، تمرکز مراقبت های پرستاری بر ثبات وضعیت همودینامیک، تنظیم سطح گلوکز و پیشگیری از بروز اختلالات الکترولیتی قرار می گیرد. پس از عبور از فاز حاد، مراقبت به سوی مدیریت عوارض مزمن از جمله نوروپاتی، نفروپاتی، رتینوپاتی و اختلالات قلبی-عروقی سوق پیدا می کند که نیازمند برنامه ریزی دقیق و مراقبت های پیوسته است.
تشخیص های پرستاری نقش کلیدی در تدوین طرح مراقبتی ایفا می کنند. یکی از تشخیص های رایج در این بیماران، خطر کاهش حجم مایعات بدن در نتیجه دیورز اسموتیک و هایپرگلایسمی می باشد. این وضعیت می تواند منجر به افت فشار خون، ضعف، کاهش هوشیاری و نارسایی ارگان ها گردد که نیازمند مداخلات فوری پرستاری است.
یکی دیگر از چالش های مراقبتی، اختلال در الگوی تغذیه ناشی از عدم تعادل میان دریافت غذایی، فعالیت بدنی و مصرف انسولین است. آموزش تغذیه مناسب، تنظیم وعده ها، پایش منظم قند خون و استفاده صحیح از داروها از اجزای کلیدی مدیریت این وضعیت می باشد. نقش پرستار در آموزش صحیح و مستمر، حیاتی تلقی می شود.
علاوه بر مداخلات فیزیکی، توجه به ابعاد روان شناختی و اجتماعی بیماری نیز ضروری است. بسیاری از بیماران دیابتی با احساس اضطراب، افسردگی، یا خستگی روانی مزمن مواجه هستند که می تواند بر تبعیت آنها از رژیم درمانی اثر منفی بگذارد. پرستار با ایجاد ارتباط درمانی مؤثر، می تواند به درک بهتر بیماران از وضعیت خود و افزایش انگیزه آنها برای پیروی از درمان کمک نماید.
مراقبت های پرستاری در بیماران دیابتی بر اساس اصول فرایند پرستاری شامل ارزیابی، تشخیص، برنامه ریزی، اجرا و ارزشیابی تدوین می گردد. این فرآیند پویا، امکان پاسخ دهی انعطاف پذیر به نیازهای متغیر بیمار را فراهم کرده و با هدف بهبود کنترل متابولیک و کاهش عوارض دیابت به کار گرفته می شود. تدوین برنامه های فردمحور و مستندسازی مستمر وضعیت بیمار از ارکان موفقیت در مراقبت های پرستاری به شمار می رود.
