این پاورپوینت به بررسی برنامه پیشگیری و کنترل بیماری دیابت و فشار خون بالا، علائم، عوامل خطر، غربالگری، درمان، آموزش و راهکارهای مراقبتی می پردازد.
مقدمه:
دیابت و فشار خون بالا از جمله شایع ترین بیماری های غیرواگیر در سطح جهان به شمار می روند که به صورت مستقل یا هم زمان می توانند سلامت عمومی جوامع را به خطر اندازند. گسترش سبک زندگی ناسالم، افزایش مصرف غذاهای پرچرب، عدم تحرک کافی و اضافه وزن از عوامل کلیدی شیوع این بیماری ها محسوب می شوند. مطالعات اپیدمیولوژیک حاکی از آن است که نرخ ابتلا به دیابت و فشار خون بالا در دهه های اخیر به شکل چشمگیری افزایش یافته و پیش بینی می شود تا سال های آینده این روند صعودی ادامه دار باشد.
برنامه های پیشگیری و کنترل این دو بیماری به دلیل شیوع گسترده و بار اقتصادی سنگین آن ها، به یکی از اولویت های نظام سلامت در بسیاری از کشورها تبدیل شده است. برنامه ریزی هدفمند برای شناسایی گروه های پرخطر، ارتقاء آگاهی عمومی، و ارائه خدمات مراقبتی و درمانی کارآمد، از الزامات اساسی در مقابله با این اپیدمی خاموش به شمار می رود.
دیابت به عنوان رایج ترین بیماری متابولیک، دارای انواع مختلفی از جمله دیابت نوع ۱، نوع ۲، دیابت بارداری و انواع اختصاصی دیگر است که هر یک نیازمند روش های تشخیصی و درمانی خاص خود می باشند. بروز علائمی مانند پرنوشی، پرادراری، پرخوری، کاهش وزن و تاری دید از نشانه های هشداردهنده ای هستند که باید به آن ها توجه ویژه ای داشت.
از سوی دیگر، فشار خون بالا نیز غالباً به عنوان قاتل خاموش شناخته می شود، چرا که در بسیاری از موارد بدون علائم مشخص ظاهر شده و زمانی شناسایی می شود که آسیب های غیرقابل بازگشتی به اندام های حیاتی مانند قلب، کلیه و مغز وارد کرده است. تقسیم بندی علمی فشار خون به انواع اولیه و ثانویه، شناخت بهتر عوامل خطر و مدیریت به موقع را امکان پذیر می سازد.
در این برنامه، غربالگری گروه های پرخطر نقش محوری دارد. افراد بالای ۳۰ سال، دارای اضافه وزن، سابقه خانوادگی دیابت یا فشار خون بالا، و زنان باردار با سابقه خاص، باید به طور منظم تحت بررسی های بالینی قرار گیرند. تشخیص زودهنگام، زمینه را برای آغاز سریع درمان و جلوگیری از بروز عوارض فراهم می کند.
عوارض مزمن ناشی از این بیماری ها از جمله نارسایی کلیوی، بیماری های قلبی عروقی، سکته مغزی، قطع عضو و نابینایی، تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی افراد و همچنین منابع نظام سلامت دارند. کاهش این عوارض، نیازمند تدوین و اجرای یک برنامه جامع مراقبتی است که از ارجاع غیرفوری تا ارجاع فوری بیماران را پوشش دهد.
آموزش های اختصاصی برای بیماران شناسایی شده نیز از ارکان مهم این برنامه است. آگاهی از رژیم غذایی مناسب، اهمیت مصرف دارو، ورزش منظم، پایش قند و فشار خون و رعایت اصول خودمراقبتی، بخش های کلیدی فرآیند درمان و کنترل بیماری را تشکیل می دهند.
در کنار آموزش و درمان، ثبت دقیق اطلاعات و گزارش دهی منظم به منظور پایش اثربخشی مداخلات، شناسایی شکاف ها و اصلاح مستمر سیاست ها امری حیاتی است. بهره گیری از داده های به دست آمده می تواند به ارتقاء کیفیت خدمات و تصمیم گیری های مبتنی بر شواهد در نظام سلامت کمک نماید.
هدف نهایی این برنامه، کاهش بار ناشی از دیابت و فشار خون بالا از طریق پیشگیری مؤثر، شناسایی به موقع، مراقبت هدفمند، آموزش و پیگیری مداوم افراد مبتلا و در معرض خطر است. دستیابی به این هدف نیازمند تعامل سازمان های مرتبط، تیم های بهداشتی و استفاده هوشمندانه از ظرفیت های موجود در نظام سلامت خواهد بود.
فهرست مطالب
اهمیت بیماری دیابت
علل اهمیت بیماری دیابت
اهداف برنامه مراقبت
تعریف دیابت
انواع دیابت
انواع دیابت
علائم دیابت
گروههای در معرض خطر
عوارض حاد و مزمن دیابت
ارجاع غیرفوری
ارجاع فوری
آموزشهای لازم برای افراد مبتلا به دیابت
تشخیص دیابت
اهمیت تشخیص دیابت حاملگی بدون علامت
نحوه غربالگری دیابت حاملگی
نتیجه آزمایش
پیگیری بیماران و افراد در معرض خطر
آموزش
ثبت و گزارش
تعریف فشارخون
تقسیم بندی فشارخون
انواع فشارخون بالا
عوامل خطر زمینه ساز بیماری فشارخون بالا
علائم بیماری فشارخون بالا
عوارض فشارخون بالا
درمان بیماری فشارخون بالا
ارجاع فوری در بیماری فشارخون بالا
آموزش
بررسی عوامل خطر بیماریهای غیر واگیر
پایان
