در این مقاله با مفهوم سنجش تکوینی آشنا می شوید و می آموزید چگونه می توان از پرونده های یادگیری برای ارزشیابی مستمر و دقیق تر دانش آموزان بهره گرفت.
سنجش تکوینی با بهره گیری از پرونده های یادگیری
یکی از روش های مؤثر در ارزشیابی مستمر دانش آموزان، استفاده از پرونده های عملکردی است که به شکل هدفمند توسط معلمان، گاه با همکاری دانش آموز یا متخصصان ارزشیابی، گردآوری می شوند. این شیوه که در بسیاری از مطالعات آموزشی به عنوان یک رویکرد مستقل سنجش تکوینی شناخته می شود، امکان تحلیل عمیق تری از فرآیند یادگیری را فراهم می کند و برخلاف آزمون های سنتی، دانش آموز را نه صرفاً موضوع سنجش، بلکه شریک در فرایند ارزیابی در نظر می گیرد.
پرونده های یادگیری، شامل نمونه هایی از تکالیف، خودارزیابی ها، بازخوردهای معلم و سایر شواهد عملکردی است که به صورت منظم و در طول زمان جمع آوری می شوند. هدف از این شیوه آن است که تصویری واقعی، پویا و جامع از میزان پیشرفت، انگیزه، توانمندی ها و نیازهای آموزشی هر دانش آموز به دست آید. چنین اطلاعاتی به معلمان کمک می کند تا آموزش خود را بر پایه ی داده های واقعی تنظیم کنند و تصمیم های آموزشی مناسبی اتخاذ نمایند.
از نگاه نظریه پردازان آموزشی، ارزشیابی مستمر و تکوینی می تواند در سه سطح کلیدی ایفای نقش کند: نخست، پشتیبانی از تدریس و یادگیری در کلاس؛ دوم، کمک به انتخاب، هدایت و صدور گواهی برای دانش آموزان؛ و سوم، ارزیابی اثربخشی برنامه های کلان آموزشی. در تمام این سطوح، سنجش مبتنی بر پرونده، ابزاری معتبر برای فهم عمیق عملکرد دانش آموز و بهبود فرآیندهای آموزشی شناخته می شود.
یکی از مزیت های اصلی این روش، انعکاس عملکرد دانش آموز در بستر واقعی یادگیری است؛ برخلاف آزمون های استاندارد که غالباً خارج از فضای طبیعی کلاس انجام می شوند و درک عمیقی از توانایی های ترکیبی و مهارت های پیچیده فرد ارائه نمی دهند. در مقابل، رویکرد سنجش تکوینی با نگاهی کیفی و زمینه محور، ارتباط تنگاتنگی با زندگی واقعی یادگیرنده دارد و امکان بازخورد مؤثر و به موقع را برای بهبود یادگیری فراهم می آورد.
در نهایت ترکیب پرونده های یادگیری با سایر ابزارهای ارزیابی، از جمله مشاهده، مصاحبه، آزمون های کلاسی، چک لیست ها و یادداشت های توصیفی، چشم اندازی روشن از وضعیت تحصیلی دانش آموز فراهم می کند. به همین دلیل، این روش در آموزش ویژه، آموزش فردمحور و محیط های یادگیری نوین جایگاه ویژه ای یافته و به عنوان راهبردی اثربخش در ارزشیابی مستمر مورد استفاده قرار می گیرد.
فهرست مطالب :
سنجش پرونده ای
پرونده اختصاصی
سنجش پرونده ای و تدریس مبتنی بر زمینه
تعریف ارزشیابی
ارزشیابی تکوینی
خود سنجی یا ارزشیابی از خود
فرم درجه بندی شخصی
گزارش شخصی
نمونه فرم خود سنجی
مواد آموزش شخصی
باز خورد حاصل از ضبط صدا و ضبط تصویر
محاسن و معایب روش خود سنجی
منابع
