این پاورپوینت به بررسی عوامل موثر در بروز سرطان ها مانند تغذیه، سبک زندگی، سن، ژنتیک و محیط می پردازد.
مقدمه
سرطان ها گروهی از بیماری های پیچیده هستند که به واسطه ی تغییرات ژنتیکی و عملکرد غیر طبیعی سلول ها ایجاد می شوند. فرآیند سرطانی شدن یک سلول، به طور معمول شامل مراحل متوالی و در هم تنیده ای است که در آن تعادل سیستم های کنترل رشد و تکثیر سلول ها برهم می خورد. در این حالت، سلول ها بدون توقف رشد کرده و توده های غیرقابل کنترلی ایجاد می کنند که بسته به نوع، محل و شدت آن، عملکرد طبیعی اندام ها را مختل می سازد.
اهمیت بررسی عوامل موثر در بروز سرطان ها از آن جهت است که این بیماری در حال تبدیل شدن به یکی از مهم ترین تهدیدهای سلامت عمومی در جهان امروز می باشد. در ایران، سرطان پس از بیماری های قلبی عروقی و تصادفات جاده ای، یکی از اصلی ترین دلایل مرگ و میر به شمار می رود. گسترش عادات ناسالم زندگی، افزایش سن جمعیت و تشدید عوامل محیطی، روند بروز و گسترش انواع سرطان را شتاب بخشیده اند.
سرطان ها در مراحل اولیه ممکن است بدون علامت باشند و تنها با روش های غربالگری قابل تشخیص باشند. با پیشرفت بیماری، سلول های سرطانی به طور موضعی گسترش می یابند یا از طریق سیستم لنفی و گردش خون به سایر نقاط بدن منتشر می شوند. این فرایند که به آن متاستاز گفته می شود، یکی از چالش برانگیزترین مراحل درمان به شمار می رود. در چنین شرایطی، کنترل و مدیریت بیماری دشوارتر شده و به روش های درمانی پیچیده تری نیاز است.
در بررسی سیر طبیعی سرطان، شواهد نشان می دهند که در غیاب درمان، طول عمر مبتلایان بسیار محدود خواهد بود. در برخی موارد، میانگین طول عمر بیماران درمان نشده تنها چند ماه گزارش شده است. با این حال، باید توجه داشت که حتی بقای پنج ساله نیز تضمینی برای درمان کامل نیست و احتمال عود بیماری همواره وجود دارد.
از جمله عوامل موثر در بروز سرطان ها می توان به تغذیه ی ناسالم، مصرف دخانیات، مصرف مایعات بسیار داغ، مواجهه با مواد شیمیایی سرطان زا، ژنتیک، آلودگی های محیطی، سن و حتی عوامل روانی اشاره کرد. هر یک از این عوامل می توانند به تنهایی یا در تعامل با یکدیگر، احتمال بروز سلول های سرطانی را افزایش دهند. این عوامل بسته به نوع سرطان و شرایط جغرافیایی، شدت و تأثیر متفاوتی دارند.
اپیدمیولوژی سرطان ها نشان می دهد که توزیع بروز آنها در مناطق مختلف ایران نیز یکسان نیست. به عنوان نمونه، سرطان معده در استان های شمالی کشور شیوع بیشتری دارد، در حالی که سرطان ریه و پستان در مناطق شهری و صنعتی تر رایج تر است. بررسی های دقیق آماری و توصیفی از پراکندگی سرطان ها، نقش مهمی در برنامه ریزی های پیشگیرانه دارد.
استراتژی های پیشگیری در سه سطح تعریف می شوند: پیشگیری اولیه شامل حذف عوامل خطر، پیشگیری ثانویه شامل تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری، و پیشگیری ثالثیه با هدف کنترل عوارض و افزایش کیفیت زندگی. شناخت عوامل موثر در بروز سرطان ها گامی اساسی در تحقق این سه سطح پیشگیری محسوب می شود و می تواند در تدوین راهبردهای سلامت نقش کلیدی ایفا کند.
فهرست مطالب
- تعریف سرطان
- اهمیت سرطان ها
- سیر طبیعی سرطان ها
- موارد بدون علامت (تحت بالینی)
- عوامل موثر در بروز سرطان ها
- اپیدمیولوژی توصیفی
- توزیع جغرافیایی سرطان در ایران
- پیشگیری و کنترل ( پیشگیری اولیه )
- پیشگیری و کنترل ( پیشگیری ثانویه )
- پیشگیری و کنترل ( پیشگیری ثالثیه )
- سرطان ریه
- سرطان معده
- سرطان مری
- سرطان پستان
