این مقاله به بررسی مفهوم و تعاریف توریسم و گردشگری پرداخته و ریشه تاریخی واژه ها، تحول اصطلاحات مرتبط، و تعاریف مختلف از سوی سازمان های بین المللی را تحلیل می کند. همچنین، تفاوت های میان توریسم داخلی و خارجی را مورد توجه قرار می دهد.
مقدمه
گردشگری از دیرباز به عنوان یکی از مهم ترین وجوه تعاملات انسانی شناخته شده و در گذر زمان، اشکال و تعاریف متنوعی به خود گرفته است. واژه «گردشگری» در زبان فارسی معادل اصطلاح Tourism در زبان های اروپایی است که از واژه یونانی و لاتین Tornus به معنای «گردش کردن» گرفته شده است. این مفهوم ابتدا در زبان فارسی به صورت «جهانگردی» ترجمه می شد، اما به مرور اصطلاح «گردشگری» جایگزین دقیق تری برای آن شد.
ریشه شناسی واژه «توریست» به قرن نوزدهم میلادی بازمی گردد؛ زمانی که اشراف زادگان فرانسوی برای کسب تجربه های جدید به سفرهای طولانی می رفتند. در ابتدا، این اصطلاح فقط به این گروه محدود می شد، اما بعدها معنای آن گسترده تر شد و به تمام افرادی که با هدف تفریح و بازدید از اماکن جدید سفر می کردند، اطلاق شد. امروزه، توریسم به عنوان یک مفهوم جامع شامل سفرهای داخلی و خارجی با اهداف گوناگون تعریف می شود.
تعاریف گردشگری از دیدگاه های مختلف متفاوت است. کمیته آمارگیری مجمع ملل در سال ۱۹۲۵ افرادی را که با اهدافی مانند تفریح، درمان، تجارت و شرکت در کنفرانس ها سفر می کردند، توریست نامید. در سال ۱۹۳۷، کمیته ای در رم، افرادی که بیش از ۲۴ ساعت در کشوری اقامت داشتند را توریست دانست. سازمان ملل نیز در تعریف خود، سفرهای تفریحی، تجاری، مذهبی، ورزشی و علمی را در زمره گردشگری قرار داده است، به شرطی که فرد در مقصد اقامت دائم نداشته و اشتغال نکند.
در ایران، اصطلاح «سیاح» در گذشته برای توصیف مسافران به کار می رفت و بعدها «جهانگرد» جایگزین آن شد. اما واژه «جهانگردی» تداعی سفرهای خارجی دارد، درحالی که مفهوم گردشگری شامل سفرهای داخلی نیز می شود. ازاین رو، اصطلاح «گردشگر» معادل دقیق تری برای واژه Tourist است.
بررسی تعاریف سازمان های بین المللی نشان می دهد که گردشگری صرفاً به سفرهای خارجی محدود نمی شود، بلکه تمامی افرادی را که برای مقاصدی غیر از اشتغال و اقامت دائم سفر می کنند، در بر می گیرد. به طور کلی، توریسم پدیده ای گسترده با جنبه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است که در طول تاریخ دستخوش تغییرات متعددی شده و به عنوان بخشی از سبک زندگی بشر، تعاریف متنوعی به خود گرفته است.
