این پاورپوینت به بررسی بازی های بومی و محلی در ایران و نقش آن ها در تقویت مهارت های جسمی و اجتماعی کودکان و نوجوانان می پردازد.
مقدمه:
بازی های بومی و محلی یکی از عناصر بنیادین فرهنگ های سنتی به شمار می روند که از گذشته های دور تاکنون، در قالب های متنوعی در جوامع ایرانی رواج داشته اند. این بازی ها نه تنها وسیله ای برای سرگرمی کودکان و نوجوانان بوده اند، بلکه نقش سازنده ای در رشد مهارت های فیزیکی، اجتماعی و شناختی ایفا کرده اند. بسیاری از این بازی ها در فضاهای باز و جمعی اجرا می شدند و روحیه مشارکت و تعامل را در میان افراد تقویت می کردند.
در تقسیم بندی کلی، بازی های بومی و محلی را می توان به سه دسته پرتحرک، کم تحرک و خانوادگی طبقه بندی کرد. بازی های پرتحرک مانند زنجیر یا نجات، علاوه بر افزایش چابکی و قدرت بدنی، نیازمند همکاری تیمی هستند و باعث تقویت حس مسئولیت پذیری می شوند. در مقابل، بازی های کم تحرک بیشتر بر تمرکز ذهنی یا مهارت های دقت و هدف گیری تمرکز دارند. بازی های خانوادگی نیز ارتباط میان نسل ها را تقویت کرده و بستر گفتگو میان اعضای خانواده را فراهم می کنند.
بازی زنجیر، نمونه ای از بازی های پرتحرک است که در آن، بازیکنان با هدف پاره نکردن زنجیر انسانی و جلوگیری از عبور حریف، به هماهنگی و سرعت بالا نیاز دارند. این بازی، هم مهارت های حرکتی و هم استراتژیک را هم زمان پرورش می دهد. از سوی دیگر، بازی آرپه بوغدی که با تکرار واژه ها و حرکات موزون همراه است، بر مهارت های شنیداری و واکنش سریع تمرکز دارد و معمولاً در جمع های صمیمی اجرا می شود.
بازی های بومی و محلی، بستری مؤثر برای آموزش غیرمستقیم مفاهیمی همچون رعایت نوبت، احترام به قواعد و پذیرش شکست هستند. در این بازی ها، کودکان بدون اجبار، با ساختارهای اجتماعی آشنا می شوند و یاد می گیرند که چگونه در تعامل با دیگران رفتار کنند. این آموزش ها از طریق تجربه های ملموس و لذت بخش صورت می گیرد که در حافظه ی بلندمدت افراد نقش می بندند.
از لحاظ تنوع جغرافیایی، هر منطقه از ایران بازی های خاص خود را دارد که برگرفته از ویژگی های فرهنگی، اقلیمی و تاریخی همان منطقه است. به عنوان نمونه، بازی های مناطق شمالی کشور با بهره گیری از عناصر طبیعی مانند چوب، طناب یا زمین های ماسه ای طراحی شده اند. این ویژگی، بازی ها را به میراثی زنده از فرهنگ محلی تبدیل می کند که نسل به نسل منتقل شده اند.
نقش بازی های بومی و محلی در تقویت هویت فرهنگی نیز قابل توجه است. آشنایی کودکان با بازی هایی که پیشینیان آنها نیز بازی کرده اند، حس تعلق به جامعه و پیوستگی با گذشته را در ذهن شان تقویت می کند. این پیوند عاطفی، نه تنها از فراموش شدن فرهنگ های محلی جلوگیری می کند، بلکه موجب بازتولید آنها در قالب های نوین نیز می شود.
افزایش تمایل به بازی های دیجیتال و فاصله گرفتن از فعالیت های گروهی، اهمیت بازنگری در جایگاه بازی های بومی و محلی را دوچندان کرده است. این بازی ها که نیازی به امکانات خاص ندارند، می توانند با کمترین هزینه، بیشترین تأثیر را بر رشد روانی، جسمی و اجتماعی کودکان داشته باشند. حفظ و بازآفرینی این گنجینه فرهنگی، راهکاری مؤثر برای پیوند نسل ها با گذشته و حال جامعه به شمار می آید.
فهرست مطالب
مقدمه
نام بازی: زنجیر
نام بازی: آرپه بوغدی ( جو گندم)
نام بازی: قارانه گوردم ( سیاهی دیدم)
نام بازی: استانقلیچ
نام بازی: توپ و تخته
نام بازی: بیا بریم بنه
نام بازی: هفت سنگ
نام بازی: نجات
نام بازی: دست رشته
نام بازی: الک دولک
شرح بازی ها
منابع و ماخذ
