این پاورپوینت به بررسی مفاهیم و تعاریف اندازه گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی و تفاوت های میان آن ها در نظام آموزشی می پردازد.
مقدمه
اندازه گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی از ارکان بنیادین در فرآیندهای آموزشی به شمار می روند و نقش اساسی در ارتقای کیفیت یادگیری ایفا می کنند. این فرآیندها با بهره گیری از ابزارهای مختلف، امکان بررسی، تحلیل و ارزیابی دقیق ویژگی های شناختی، عاطفی و عملکردی دانش آموزان را فراهم می سازند. در این چارچوب، اندازه گیری به عنوان ابزار اصلی شناخت ویژگی ها، سنگ بنای نخست تحلیل های آموزشی است.
در نظام های آموزشی، اندازه گیری بیان کننده میزان برخورداری افراد از یک ویژگی معین است و با ابزارهایی نظیر آزمون ها، چک لیست ها و فهرست های وارسی صورت می گیرد. سنجش، مفهومی وسیع تر از اندازه گیری دارد که نه تنها به جمع آوری داده ها می پردازد بلکه تحلیل عمیق تری از اطلاعات به دست آمده برای اتخاذ تصمیم های آموزشی ارائه می دهد. ارزشیابی نیز، گام نهایی در این مسیر است که با هدف داوری درباره میزان تحقق اهداف آموزشی و تأثیر اقدامات آموزشی به کار گرفته می شود.
شناخت دقیق تفاوت ها و ارتباطات میان این سه مفهوم، بستری مناسب برای برنامه ریزی آموزشی و طراحی فرآیندهای مؤثر یاددهی فراهم می کند. مقایسه مفاهیم اندازه گیری، آزمون، سنجش و ارزشیابی به تبیین جایگاه هر یک در نظام آموزشی می پردازد و موجب درک بهتر کارکردهای آنها می شود. در این پاورپوینت، مفاهیم کلیدی و کاربردی به شکلی منسجم و نظام مند مورد بررسی قرار گرفته اند.
از دیگر موضوعات مهم در این پاورپوینت، بررسی مقیاس های اندازه گیری است. مقیاس های اسمی، ترتیبی، فاصله ای و نسبتی به عنوان انواع اصلی مقیاس های اندازه گیری، امکان دسته بندی، مقایسه و تحلیل داده ها را فراهم می سازند. شناخت ویژگی های هر یک از این مقیاس ها برای انتخاب ابزار مناسب سنجش و ارزشیابی ضروری است و در طراحی آزمون ها نقش تعیین کننده ای دارد.
انواع آزمون های مورد استفاده در آموزش و پرورش، بخش دیگری از این محتوا را تشکیل می دهند. این آزمون ها بر اساس هدف، محتوای اندازه گیری و نحوه تهیه، به گروه های متعددی تقسیم می شوند؛ از جمله آزمون های توانایی، آزمون های عاطفی، آزمون های نگرش و علاقه، و ابزارهای ارزیابی شخصیت. در این میان، تفاوت میان آزمون های معلم ساخته و آزمون های میزان شده از اهمیت بالایی برخوردار است.
آزمون های توانایی با هدف سنجش توانایی های شناختی و عملکردی طراحی شده اند، در حالی که آزمون های عاطفی به بررسی حالات درونی، انگیزش ها و نگرش های دانش آموزان می پردازند. ابزارهایی که برای اندازه گیری شخصیت، علاقه و نگرش مورد استفاده قرار می گیرند، تصویری کامل تر از ویژگی های روانی و رفتاری ارائه می دهند و در برنامه ریزی های آموزشی مؤثر واقع می شوند.
فهرست مطالب
بخش اول: تعاریف و اصطلاحات
تعریف اندازه گیری
تعریف آزمون
تعریف سنجش
تعریف ارزشیابی
مقایسه اندازه گیری، آزمون، سنجش و ارزشیابی با یکدیگر
بخش دوم: مقیاس های اندازه گیری
تعریف و انواع مقیاس های اندازه گیری
مقیاس اسمی
مقیاس ترتیبی
مقیاس فاصله ای
مقیاس نسبتی
بخش سوم: انواع آزمون های مورد استفاده در آموزش و پرورش
دسته بندی آزمون های مورد استفاده در آموزش و پرورش
انواع آزمون های توانایی
آزمون های عاطفی
انواع آزمون های عاطفی
ابزارهای اندازه گیری شخصیت
آزمون های علاقه و نگرش
تفاوت علاقه و نگرش
دسته بندی آزمون ها با توجه به چگونگی تهیه آن ها
سه تفاوت آزمون های استاندارد ( میزان شده ) و معلم ساخته
موارد استفاده از آزمون های میزان شده و معلم ساخته
