این پاورپوینت به بررسی نظریه یادگیری ری گاتری، اصول مجاورت محرک و پاسخ و تحلیل رفتارگرایانه در فرآیند یادگیری می پردازد.
مقدمه
نظریه های یادگیری همواره در تلاش برای تبیین چگونگی شکل گیری رفتار در انسان و حیوان بوده اند. در میان این نظریه ها، نظریه یادگیری گاتری جایگاهی منحصربه فرد دارد؛ چرا که با رویکردی ساده گرایانه و در عین حال تحلیلی، سازوکارهای بنیادین یادگیری را در قالب مفهومی مشخص از پیوند محرک و پاسخ تشریح می کند.
ادوین ری گاتری، روان شناس آمریکایی قرن بیستم، با تکیه بر اصل مجاورت، نظریه ای بنیادین را بنیان نهاد که بر خلاف دیگر نظریه پردازان عصر خود، نیازی به تقویت، پاداش یا تمرین های تکراری نمی دید. او معتقد بود یادگیری تنها با یک بار ارتباط میان محرک و پاسخ رخ می دهد و نیازی به تکرار مداوم نیست. همین نگاه، رویکرد او را از دیدگاه هایی چون شرطی سازی کلاسیک و عامل متمایز می سازد.
بر اساس نظریه گاتری، اگر یک پاسخ خاص در حضور یک محرک خاص داده شود، همان پاسخ احتمالاً در مواجهه بعدی با آن محرک نیز ظاهر خواهد شد؛ حتی اگر تقویتی در میان نباشد. این اصل بنیادین، تحت عنوان «قانون مجاورت» شناخته می شود و تمام ساختار نظری گاتری بر همین مبنا استوار است.
یکی از بخش های مهم نظریه گاتری، رد تدریجی بودن یادگیری است. برخلاف نظریه هایی که معتقدند یادگیری نتیجه ای تدریجی از تمرین های مکرر است، گاتری معتقد بود که پاسخ در اولین مواجهه با محرک تثبیت می شود و تمرین صرفاً بر تقویت تداعی تأثیر نمی گذارد. این نگرش، تمرکز نظریه گاتری را به طور کامل بر لحظه شکل گیری اولیه پاسخ معطوف می کند.
در کنار قانون مجاورت، گاتری مفاهیم کلیدی دیگری همچون "فراموشی به مثابه جایگزینی" را مطرح نمود. به اعتقاد او، فراموشی زمانی اتفاق می افتد که تداعی های جدید، جایگزین تداعی های قبلی شوند، نه به خاطر محو شدن اطلاعات در حافظه. این تبیین، دیدگاهی جدید نسبت به سازوکار ذهن و حافظه ارائه می دهد.
دیدگاه گاتری نسبت به تنبیه نیز با رویکردهای سنتی تفاوت دارد. او معتقد بود که اثر تنبیه نه در کاهش پاسخ، بلکه در ایجاد پاسخ جدیدی است که هم زمان با تنبیه رخ می دهد. به عبارت دیگر، محرک های هم زمان با تنبیه هستند که یاد گرفته می شوند، نه حذف پاسخ قبلی.
نظریه یادگیری گاتری با تأکید بر اصل ساده و بنیادین مجاورت، تصویری نو از فرآیند یادگیری ارائه می دهد. سادگی مفهومی در کنار دقت تحلیلی، این نظریه را به مدلی کلاسیک اما قابل تأمل در تاریخ روان شناسی یادگیری تبدیل کرده است؛ مدلی که همچنان در تحلیل رفتار و آموزش قابل استناد باقی مانده است.
فهرست مطالب
- مقدمه
- مکتب مورد تعلق نظریه یادگیری گاتری
- تشریح نظریه یادگیری گاتری
- چرا تمرین موجب پیشرفت عملکرد می شود؟
- تبیین گاتری از سازه های سه گانه پیرامونی یادگیری
- تبیین نظریه گاتری از فراموشی
- تبیین نظریه گاتری از تنبیه
- پایان
