این پاورپوینت به بررسی نظریه یادگیری ادوارد ثرندایک و مفاهیم کلیدی آن همچون قانون اثر، قانون تمرین و قانون آمادگی می پردازد.
مقدمه:
یادگیری یکی از اساسی ترین فرآیندهای ذهنی در موجودات زنده است که همواره مورد توجه اندیشمندان حوزه روان شناسی قرار داشته است. در این میان، نظریه یادگیری ثرندایک به عنوان یکی از اولین نظریه های علمی و نظام مند در این زمینه شناخته می شود. ثرندایک با مطالعه رفتار حیوانات و تأکید بر شباهت های اساسی بین انسان و سایر جانداران، رویکردی تجربی و علمی به موضوع یادگیری ارائه داد. نظریه های او بر پایه مشاهدات دقیق آزمایشگاهی شکل گرفت و تأکید او بر قوانین مشخص یادگیری، تحولی در مطالعات روان شناختی ایجاد کرد.
یکی از اصول بنیادی در نظریه یادگیری ثرندایک، پیوند گرایی است. او معتقد بود که یادگیری زمانی اتفاق می افتد که میان یک محرک خاص و پاسخ مناسب، پیوندی عصبی برقرار شود. این رویکرد در واقع پاسخی علمی به نظریات تداعی گرایانه پیشین بود که بیشتر بر روابط ذهنی و درونی تأکید داشتند. ثرندایک با بهره گیری از مفاهیم رفتاری و تحلیل کارکردی، تبیینی مکانیکی و عینی از فرآیند یادگیری ارائه کرد که بر پایه آزمایش های تکرارپذیر استوار بود.
ادوارد ثرندایک بر این باور بود که یادگیری فرایندی تدریجی و افزایشی است و به صورت ناگهانی یا بینشی رخ نمی دهد. این اصل، پایه گذار دیدگاهی شد که در آن تأکید بر نقش تجربه، تمرین و تکرار در تقویت پیوندهای عصبی است. از دیدگاه او، حیوانات و انسان ها از طریق آزمون و خطا یاد می گیرند و این یادگیری در طول زمان شکل می گیرد، نه به صورت آنی.
قوانین یادگیری ادوارد ثرندایک شامل سه اصل مهم یعنی قانون آمادگی، قانون تمرین و قانون اثر می شود. قانون آمادگی بیان می کند که موجود زنده باید از نظر فیزیولوژیکی یا روان شناختی در وضعیتی مناسب برای یادگیری باشد. قانون تمرین اشاره دارد به اینکه هرچه پیوند میان محرک و پاسخ بیشتر تکرار شود، قوی تر می شود. قانون اثر نیز تأکید دارد بر اینکه پاسخ هایی که پیامد خوشایند دارند، تقویت و تثبیت می شوند و پاسخ های با پیامد ناخوشایند تضعیف می گردند.
با گسترش مطالعات ثرندایک تا سال های پس از ۱۹۳۰، مفاهیم ثانوی بیشتری وارد نظریه او شد. در این مرحله، او بسیاری از دیدگاه های اولیه خود را مورد بازنگری قرار داد. از جمله، اهمیت کمتری برای قانون تمرین قائل شد و نقش تقویت را برجسته تر دید. همچنین، تعامل میان عناصر شناختی و محیطی را به شکلی تعدیل شده در چارچوب نظریه اش پذیرفت.
نظریه یادگیری ثرندایک تأثیر زیادی بر آموزش و پرورش گذاشت و موجب تدوین شیوه های آموزشی مبتنی بر تمرین، بازخورد و اصلاح رفتار شد. رویکرد او موجب شد فرآیند یاددهی و یادگیری، بیشتر به صورت نظام مند و قابل سنجش تلقی شود. استفاده از آزمون های عملکردی، تکرار تمرین های هدفمند و استفاده از پاداش، برگرفته از اصول این نظریه در نظام های آموزشی مدرن است.
اگرچه نظریه یادگیری ثرندایک انتقادهایی از سوی دیدگاه های شناختی و بینشی دریافت کرده است، اما سهم او در پایه گذاری روان شناسی علمی یادگیری و معرفی قوانین تجربی و قابل آزمون، انکارناپذیر است. پژوهش های او همچنان به عنوان نقطه آغازی برای بسیاری از نظریه های بعدی در روان شناسی یادگیری مورد ارجاع قرار می گیرند.
فهرست مطالب
مقدمه
مفاهیم نظری عمده
یادگیری افزایشی است، نه بینشی
یادگیری با واسطه اندیشه ها صورت نمی پذیرد
همه پستانداران یکسان یاد می گیرند
قانون آمادگی
قانون تمرین
قانون اثر
مفاهیم ثانوی پیش از ۱۹۳۰
ثرندایک پس از ۱۹۳۰
ثراندایک و آموزش و پرورش
ارزشیابی از نظریه ثراندایک
انتقادها
پایان
