این پاورپوینت به بررسی مفاهیم و ساختار مدل های رشد اقتصادی مانند مدل هارود-دومار و سولو در قالب تحلیل فرضیات، متغیرها و مقایسه نظریه ها می پردازد.
مقدمه:
مدل های رشد اقتصادی به عنوان چارچوب هایی نظری برای تحلیل روند توسعه اقتصادی جوامع، از گذشته تاکنون نقش اساسی در تبیین ارتباط میان تولید، سرمایه گذاری و بهره وری ایفا کرده اند. این مدل ها کوشیده اند با ساده سازی واقعیت های اقتصادی، تصویری قابل درک از سازوکار رشد ارائه دهند و با استفاده از مفاهیمی چون پس انداز، سرمایه، و پیشرفت فناوری، مسیر پویای اقتصاد را تبیین کنند.
یکی از نخستین و اثرگذارترین مدل ها در این حوزه، مدل رشد هارود – دومار است که بر پایه نظریات اقتصاد کینزی شکل گرفته و تلاش می کند با تکیه بر نرخ های پس انداز و سرمایه گذاری، روند رشد یکنواخت و پایدار را توضیح دهد. در این مدل، ناپایداری در توازن میان تقاضا و ظرفیت تولید، به عنوان عامل اصلی بی ثباتی در مسیر رشد شناخته می شود.
مدل هارود – دومار فرض می کند که هرگونه انحراف از نرخ رشد تعادلی، می تواند اقتصاد را از مسیر خود منحرف سازد و دچار رکود یا تورم کند. از سوی دیگر، در این مدل رابطه ای مستقیم و قطعی میان میزان پس انداز و نرخ سرمایه گذاری وجود دارد که بنیان محاسبه نرخ رشد اقتصادی را شکل می دهد.
در ادامه توسعه نظریه های رشد، مدل سولو به عنوان پاسخی به محدودیت های مدل هارود – دومار ارائه شد. این مدل که بر پایه دیدگاه های نئوکلاسیک بنا شده، فناوری را به عنوان یکی از عوامل مؤثر در رشد پایدار معرفی کرده و بهره وری نیروی کار را در کانون تحلیل قرار می دهد.
مدل سولو ابتدا در حالت بدون پیشرفت تکنولوژی بررسی می شود؛ جایی که نرخ رشد جمعیت و انباشت سرمایه تنها عوامل تأثیرگذار بر رشد هستند. در این حالت، بازده نزولی سرمایه باعث می شود که اقتصاد به سمت وضعیت پایدار حرکت کند که در آن رشد سرانه تولید متوقف می شود.
در نسخه تکامل یافته تر مدل سولو، عامل پیشرفت تکنولوژی وارد تحلیل می شود. این مدل نشان می دهد که رشد پایدار تنها زمانی ممکن خواهد بود که فناوری به طور مستمر ارتقا یابد و بهره وری کل عوامل تولید افزایش یابد.
مقایسه میان مدل های هارود – دومار و سولو، دیدگاهی جامع تر از عملکرد اقتصاد در بلندمدت ارائه می دهد. در حالی که مدل نخست بر نقش تعادل شکننده در رشد تأکید دارد، مدل دوم با انعطاف پذیری بیشتر و فرضیات واقع گرایانه تر، به تبیین پایداری و تعدیل خودکار در اقتصاد می پردازد.
بررسی انتقادی این مدل ها نشان می دهد که هر یک از آن ها درک خاصی از پویایی اقتصاد ارائه می دهند و از نظر تبیین عوامل کلیدی رشد، ابعاد متفاوتی از واقعیت اقتصادی را روشن می سازند. ترکیب دیدگاه های این دو مدل می تواند زمینه ساز تحلیل های دقیق تر در حوزه سیاست گذاری اقتصادی باشد.
فهرست مطالب
مقدمه
تقسیم بندی مدلهای رشد
نظریه رشد اقتصادی هارود- دومار
عامل كلیدی رشد اقتصادی
فرضیات مدل رشد اقتصادی هارود- دومار
متغیرهای مدل رشد اقتصادی هارود- دومار
تفسیر رابطه نرخ رشد اقتصادی
انتقادات وارد بر نظریه هارود- دومار
مدل رشد سولو
مدل رشد سولو بدون پیشرفت تكنولوژی
فروض اساسی مدل سولو بدون پیشرفت تكنولوژی
مقایسه مدل سولو و مدل هارود -دومار
مدل رشد سولو با پیشرفت تكنولوژی
تفسیر مدل رشد سولو با پیشرفت تكنولوژی
