این پاورپوینت به بررسی اصول و استراتژی های مدیریت بحران بیمارستانی می پردازد. شامل ارزیابی خطر، آماده سازی برای بحران، پاسخ گویی به حوادث غیرمترقبه و پیگیری وضعیت بیماران در شرایط اضطراری است.
مقدمه
یکی از واقعیت های اجتماعی که هنگام برنامه ریزی برای مقابله با حوادث غیرمترقبه باید با آن روبه رو شویم، شیوع بی تفاوتی نسبت به این فعالیت هاست. بی تفاوتی احتمالاً بزرگ ترین مانع در آمادگی برای مقابله با حوادث به شمار می رود. هر برنامه آمادگی باید توجه ویژه ای به ایجاد انگیزه در پرسنل و مسئولان داشته باشد، زیرا در غیر این صورت از همان ابتدا محکوم به شکست خواهد بود. از آنجا که "بلایای طبیعی" رخدادهایی با "احتمال کم وقوع" هستند، باید با توجه به اولویت های خدمات پزشکی که نیازمند توجه ویژه هستند، رقابت کنند. در شرایطی که موضوعات اجتماعی و اقتصادی فوری تر و حیاتی تر برای جذب منابع مالی در رقابت اند، ایجاد انگیزه برای تخصیص بودجه و زمان به حوادثی که "ممکن است هیچ گاه رخ ندهند" کار دشواری است. متأسفانه، اعتقاد عمومی بر این است که حوادث غیرمترقبه "اتفاق نخواهند افتاد" و اگر هم بیافتند، "در جایی دیگر و برای افرادی دیگر" خواهند بود. تدوین یک برنامه آمادگی، ارائه آموزش های ضروری و برگزاری تمرینات، نقش بسیار مهمی در ایجاد علاقه به آماده سازی و فهم عمیق از میزان خطرناک بودن فاجعه دارد. امیدواریم که از مطالب ارائه شده تا کنون، ضرورت داشتن یک برنامه آمادگی برای مقابله با بلایای طبیعی به روشنی و وضوح برای شما بیان شده باشد.
مدیریت بحران
یک علم کاربردی است که از طریق مشاهده سیستماتیک بحران ها و تحلیل آن ها به دنبال یافتن ابزارهایی است که بتوان با استفاده از آن ها از وقوع بحران ها پیشگیری کرد و یا در صورت بروز بحران، اقدامات لازم برای کاهش آثار آن را انجام داده و آمادگی مناسب برای امداد رسانی سریع و بهبود شرایط فراهم آورد. به عبارت دیگر، مدیریت بحران شامل فرایند پیش بینی، آمادگی، اقدام و ارزیابی به منظور کاهش خسارات و کنترل ضایعات می باشد.
هدف از مدیریت بحران:
هماهنگی منابع و طراحی مناسب برای استفاده از امکانات به منظور تامین سلامت و رفاه آسیب دیدگان
وظیفه مدیریت بحران:
کنترل بحران در زمان بسیار کوتاه با استفاده از بهترین اصول و روش
رابطه بحران با مدیریت بحران:
بهینه سازی شرایط برای مقابله با بحران ، و به حداقل رساندن خسارات ناشی از بحران
چرخه مدیریت بحران
شامل عناصر اساسی سیاست گذاری وبرنامه ریزی مدیریت بحران است.
بخش های مختلف چرخه مدیریت بحران:
الف) پیش گیری از بحران
ب) کاهش اثرات مخرب بحران
پ) آمادگی
ت) پاسخ گویی یا امدادرسانی
ث) باز سازی
در رابطه با برنامه حوادث غیرمترقبه بیمارستانی سئوالاتی به ذهن خطور می کند که عبارتند از :
آیا یکی از وظایف عادی هر بیمارستان مقابله با موارد اورژانس و اضطراری نیست؟ پس چرا بیمارستان به چنین برنامه ای نیاز دارد؟ آیا حوادث غیرمترقبه همان موارد اورژانس روزمره بیمارستان نیستند که در مقیاس بزرگ تری رخ می دهند؟ آیا بهترین روش برای پاسخگویی به حوادث غیرمترقبه، گسترش پاسخ های روزمره بیمارستان به موارد اورژانس، همراه با افزایش تعداد پرسنل، منابع اورژانس، تخت های بیمارستانی و تجهیزات نیست؟
پاسخ:
نتایج سال ها تحقیق در زمینه حوادث غیرمترقبه نشان می دهد که این حوادث اورژانس هایی در مقیاس وسیع نیستند. حوادث غیرمترقبه مسائلی منحصر به فرد ایجاد می کنند که پاسخ به آن ها نیازمند استراتژی هایی متفاوت از عملکرد روزمره بیمارستان هاست. به عبارت دیگر، حوادث غیرمترقبه نه تنها از نظر کمّی، بلکه از نظر کیفی نیز با اورژانس های روزمره بیمارستان تفاوت دارند.
برای مثال، سیستم های ارتباطی معمولی (مانند تلفن و موبایل)، راه های انتقال عادی و تسهیلات زیرساختی در جریان حوادث غیرمترقبه قادر به عملکرد طبیعی خود نیستند. شرایط پر استرس و به هم ریختن نظم معمول در حین حوادث غیرمترقبه باعث می شود بیمارستان ها با انسان ها، مشکلات و منابع متفاوت از آنچه در فعالیت های روزمره با آن مواجهند، روبه رو شوند. در چنین شرایطی، وجود یک استراتژی از پیش تعیین شده برای مقابله با وضعیت جدید، که همان برنامه حوادث غیرمترقبه بیمارستانی است، کاملاً ضروری می باشد.
استانداردهای برنامه حوادث غیرمترقبه بیمارستانی (استانداردJCAHO)
• ارزیابی خطر – آسیب پذیری (Hazard Vulnerability Assessment)
• شیوه فعال شدن برنامه (Activation)
• تلفیق برنامه حوادث غیرمترقبه بیمارستانی با برنامه حوادث غیرمترقبه جامعه
• آگاه نمودن مسئولین خارج از بیمارستان از رخداد حادثه
• اعلام هشدار به پرسنل بیمارستان در مورد فعال شدن برنامه
• شناسایی پرسنل بیمارستان • اسکان و نقل و انتقال پرسنل
• فراهم نمودن حمایت از خانواده پرسنل بیمارستان
• حفظ مدیریت منابع (مانند دارو، تجهیزات پزشکی، غذا، آب و…
• کنترل دستی، ازدحام و ترافیک بیماران • حفظ ارتباط با رسانه ها
• جابجایی (Evacuation) و تعیین محل جایگزین برای درمان بیماران در صورت نیاز
• پیگیری بیماران و مدیریت درمان و مدارک پزشکی آنها در جریان جا به جایی
• ایجاد و حفظ پشتیبانی ارتباطات و تسهیلات
• ایجاد شرایط و وسایل مقابله و قرنطینه بیماران آلوده با مواد خطرزا
• تعیین مسئولیت های پرسنل در جریان حوادث غیرمترقبه
• استفاده از یک ساختار فرماندهی منطبق یا ساختار فرماندهی محلی در جریان حوادث غیرمترقبه
• آموزش
• ارزیابی سالیانه برنامه و به روز نمودن آن
