این پاورپوینت به بررسی اصول، مراحل آماده سازی، زهکشی، کف سازی، المان ها، تأسیسات و کاربرد عناصر تزئینی در محوطه سازی فضاهای باز می پردازد.
مقدمه :
محوطه سازی یکی از مهم ترین بخش های طراحی معماری در فضاهای بیرونی به شمار می رود که نقش تعیین کننده ای در هویت بصری، آسایش محیطی و تعادل زیستی دارد. در گذشته، فضای باز حیاط ها با درختان میوه، سبزه زارها و حوض های سنگی زینت می یافت و بخشی جدانشدنی از کیفیت زندگی ایرانیان بود. این فضاهای سبز علاوه بر تأمین زیبایی محیط، کارکردهایی چون تعدیل دما، جذب غبار و ارتقای سلامت روانی را نیز بر عهده داشتند.
با توسعه شهری و افزایش تراکم ساخت و ساز، روند حذف فضاهای سبز در بافت های مسکونی شدت یافته است. تغییر نگرش به زمین صرفاً به عنوان یک سطح مفید برای ساخت، باعث شده تا محوطه های سنتی جای خود را به مسیرهای آسفالته، سنگفرش های سخت و پارکینگ ها بدهند. حذف تدریجی حیاط های سرسبز و درختان بومی، نه تنها از کیفیت محیط زندگی کاسته، بلکه چرخه طبیعی تبادل هوا، آب و انرژی را نیز دچار اختلال کرده است.
آماده سازی محوطه به عنوان مرحله ای کلیدی در اجرای پروژه های معماری و عمرانی، شامل پاک سازی زمین، زهکشی مناسب، تسطیح و اصلاح خاک می باشد. این مراحل نقش زیرساختی در تثبیت شرایط فیزیکی فضا داشته و پایه گذار تمام فعالیت های بعدی نظیر کف سازی و اجرای تأسیسات هستند. انتخاب مصالح متناسب با شرایط اقلیمی و نوع کاربری از دیگر عوامل تأثیرگذار در موفقیت عملیات محوطه سازی است.
در تعریف تخصصی، محوطه سازی به مجموعه اقداماتی اطلاق می شود که به منظور شکل دهی، سازماندهی و تجهیز فضاهای باز صورت می گیرد. این اقدامات شامل طراحی مسیرها، جانمایی عناصر مصنوعی و طبیعی، ایجاد المان هایی نظیر آلاچیق، آبنما، برکه، نهر، استخر و همچنین سیستم های روشنایی و آبیاری می شود. استفاده از تنوع بافت، رنگ، نور و صدا در کنار سازماندهی هندسی، موجب خلق فضایی کارآمد، زیبا و زنده خواهد شد.
المان های معماری نظیر آلاچیق ها و آبنماها در ساختار محوطه، افزون بر زیبایی، حس آرامش و تعامل با طبیعت را ارتقا می دهند. حضور این اجزاء در فضاهای سبز، تداعی گر حیات و پیوند دوباره انسان با محیط طبیعی است. اجرای صحیح کف سازی ها با مصالح مناسب، از نظر دوام، ایمنی و هماهنگی با چشم انداز طبیعی نیز اهمیت بسزایی دارد.
تأسیسات مکانیکی و برقی در محوطه سازی، به عنوان لایه ای عملکردی، نقش قابل توجهی در کارایی و ایمنی فضا دارند. از جمله این تأسیسات می توان به سیستم های آبیاری تحت فشار، چراغ های دفنی، روشنایی های محوطه ای، تأسیسات گرمایشی یا صوتی در محیط های عمومی و سیستم های جمع آوری آب های سطحی اشاره کرد. طراحی دقیق و اصولی این تأسیسات با در نظر گرفتن ساختار زیباشناسی محوطه، هماهنگی میان عملکرد و فرم را تضمین می کند.
محوطه سازی موفق تنها نتیجه تلفیق اصول مهندسی و معماری نیست، بلکه نیازمند درک عمیق از ویژگی های بومی، الگوهای اقلیمی و فرهنگ محیطی نیز هست. بازخوانی عناصر سنتی در کنار بهره گیری از فناوری های نوین، می تواند به احیای فضای باز در معماری معاصر بینجامد. این مهم، نه فقط در زیبایی شناسی محیط بلکه در پایداری زیستی و ارتقای کیفیت زندگی شهری نیز نقش کلیدی دارد.
فهرست مطالب :
محوطه سازی
مقدمه
اماده سازی محوطه
آماده سازی اولیه
زهکشی
تسطیح محوطه
تعریف محوطه سازی
تفاوت محوطه سازی با دیگر عملیات ساختمانی
انتخاب خاک در محوطه سازی
مصالح ساختمانی در محوطه سازی
ساخت المانها در محوطه سازی
آلاچیق در محوطه سازی
آبنما در محوطه سازی
برکه در محوطه سازی
استخر در محوطه سازی
نهر در محوطه سازی
کف سازیها در محوطه سازی
تاسیات برقی در محوطه سازی
تاسیسات مکانیکی در محوطه سازی
