این پاورپوینت به بررسی زندگینامه حکیم عمر خیام نیشابوری، آثار علمی، اشعار فلسفی و تأثیر او بر دانش ریاضیات و ستاره شناسی می پردازد.
مقدمه
عمر خیام نیشابوری از چهره های درخشان تمدن ایران در قرون میانه به شمار می رود که در عرصه های متنوعی همچون ریاضیات، فلسفه، نجوم و ادبیات خوش درخشید. او در سال ۴۳۹ هجری قمری در نیشابور به دنیا آمد و در همان جا آموزش های اولیه را پشت سر گذاشت. زمینه های مطالعاتی خیام تنها محدود به یک حوزه نبود، بلکه در ترکیبی از علوم نظری و تفکر فلسفی به مرتبه ای از ژرف اندیشی رسید که هنوز هم مورد توجه اندیشمندان قرار دارد.
در حوزه ی ریاضیات، خیام با ارائه ی ساختاری جدید در طبقه بندی معادلات درجه اول، دوم و سوم، نقش مهمی در بنیان گذاری روش های علمی ایفا کرد. کتاب معروف او با عنوان رساله فی البراهین علی مسائل الجبر و المقابله یکی از شاخص ترین نمونه ها از تفکر تحلیلی قرون وسطی است. او با بهره گیری از هندسه برای حل معادلات جبری، فصل تازه ای در فهم ریاضیات گشود و به عنوان یکی از پیش گامان تفکر سیستماتیک علمی شناخته شد.
در کنار دستاوردهای ریاضی، خیام جایگاه ویژه ای در دانش ستاره شناسی دارد. او با دقتی شگفت انگیز، گاه شماری جلالی را طراحی و اصلاح کرد که دقت آن حتی از گاه شمار گریگوری رایج در غرب بیشتر است. محاسبه ی گردش زمین به دور خورشید تا شانزده رقم اعشار و ثبت نتایج در یک طرح دقیق زمانی، بخش مهمی از خدمات علمی خیام در عرصه ی نجوم به شمار می رود.
ادبیات نیز عرصه ای بود که خیام در آن اثر ماندگاری از خود به جا گذاشت. رباعیات او که به زبان ساده اما با ژرف ترین مفاهیم فلسفی سروده شده اند، به مضامین هستی شناختی، گذر زمان، سرنوشت و لذت از لحظه ی حال می پردازند. این رباعیات پس از مرگ خیام در بین فارسی زبانان و سپس در محافل جهانی گسترش یافتند و با ترجمه های متعدد به زبان های اروپایی، تأثیر فرهنگی وسیعی بر جای گذاشتند.
تأثیر خیام تنها به دوران زندگی اش محدود نشد، بلکه آثار و افکار او در سده های بعد نیز مبنای تحقیق و الهام بخشی برای بسیاری از پژوهشگران و نویسندگان بوده اند. تقسیم بندی ساختاری رباعیات، بررسی مضامین تکرارشونده در اشعار و تحلیل فلسفه ی نهفته در آن ها، از جمله محورهایی است که امروزه نیز در مطالعات ادبی و فلسفی به آن پرداخته می شود.
در آثار خیام نوعی هم افزایی میان علم و ادب به چشم می خورد. او نه تنها توانست با زبان ریاضی نظم پدیده ها را شرح دهد، بلکه با زبانی شاعرانه و نغز، نگرش خود به زندگی، مرگ و جهان را در قالب رباعی های تأثیرگذار بیان کرد. این هم آمیختگی نادر از علم و هنر، خیام را به الگویی ممتاز در تاریخ اندیشه ی ایرانی تبدیل می کند.
خیام در سال ۵۱۷ هجری قمری دار فانی را وداع گفت. با وجود گذر زمان، نام او همچنان زنده است و اندیشه هایش در حوزه های مختلف الهام بخش پژوهشگران، نویسندگان و علاقه مندان به علم و ادب باقی مانده اند. این پاورپوینت با نگاهی تحلیلی، به بازخوانی زندگینامه خیام، بررسی دستاوردهای علمی و ادبی او و تأثیر گسترده ی وی در تاریخ دانش و فرهنگ می پردازد.
فهرست مطالب
مقدمه
خیام در سال 439 هجری قمری در شهر نیشابور به دنیا آمد
ریاضیات و ستاره شناسی
تحقیقات خیام در معادلات درجه اول، دوم و سوم
سامان دهی به گاه شماری ایران
پژوهش ها و کتاب های خیام در ستاره شناسی و ریاضیات
موسیقی و ادبیات
اشعار و رباعیات خیام
تقسیم بندی رباعیات خیام
کتاب ها و آثار حکیم عمر خیام
درگذشت خیام
تاریخ مرگ خیام نیشابوری
آرامگاه خیام در نیشابور
پایان
