پاورپوینت باب مخارج حروف به بررسی مواضع پنج گانه دستگاه تکلم و نحوه صحیح تلفظ حروف در تجوید می پردازد. شامل توضیحاتی درباره جوف، حلق، لسان، شفتین و خیشوم است.
مقدمه
در علم تجوید، شناخت و درک دقیق مخارج حروف از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که تلفظ صحیح و ادای کامل هر حرف نقش اساسی در تلاوت درست قرآن کریم دارد. مخارج حروف به نقاطی در دستگاه تکلم انسان اشاره دارند که حروف از آن ها خارج می شوند. این نقاط به پنج موضع اصلی تقسیم می شوند: جوف، حلق، لسان، شفتین و خیشوم. هر یک از این مواضع شامل مجموعه ای از حروف می شود که از محل مشخصی در دستگاه تکلم تولید می شوند.
برای مثال موضع حلق شامل حروفی مانند عین و غین است که از قسمت های مختلف حلق خارج می شوند. در این پاورپوینت به بررسی دقیق تر این مواضع و معرفی مخارج حروف مرتبط با هر کدام خواهیم پرداخت. همچنین به تفاوت های تلفظی برخی حروف عربی و فارسی و نحوه صحیح تلفظ آن ها اشاره خواهیم کرد، تا با درک بهتر این مخارج، بتوانیم تلاوت قرآن را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم.
درس چهارم مواضع حروف ، مخارج حروف
مواضع پنجگانه حروف
محدوده تولید حرف در انسان به 5 موضع اصلی تقسیم می شود . این مواضع عبارتند از :
- مواضع حروف
- موضع جوف
- موضع حلق
- موضع لسان
- موضع شفتین
- موضع خیشوم
1- موضع جوف
حجم و فضای خالی دستگاه تکلم را جوف گویند.
حروف جوفی عبارتند از: الف مدی ، واو مدی
2- موضع حلق
حلق قسمتی است که: از پایین به تارهای صوتی در حنجره و از بالا به مرز زبان کوچک (لهاۃ) محدود می شود.
حروف حلقی عبارتند از: (ء - ه - ع - ح - غ - خ )
3- موضع لسان (زبان)
لسان،وسیع ترین موضع دستگاه تکلم است.
این موضع شامل :
- زبان اصلی
- دندان ها
- لثه
- سقف دهان
- زبان کوچک (لهاۃ) است.
موضع لسان مخرج حروفی با نام های زیر است :
- حروف لهوی : به وسیله زبان کوچک (لهاۃ) و شامل حروف ق – ک است.
- حروف شجری : شجر یعنی گشادگی و شکاف دهان، و شامل حروف ج - ش - ی است.
- حروف حافی: شامل حرف ض می باشد.
- حروف ذولقی : این حروف از تمـاس نوک زبان بـا مرز بین لثه بالا وگودی سقف دهان ایجاد می شود و شامل حروف ل- ن- ر است.
- حروف نِطعی : نطع یعنی برجستگی پشت لثه ثنایای بالا که شامل حروف ت- د- ط است.
- حروف اسلی : که شامل حروف س- ز- ص می باشد.
- حروف لثوی : که شامل حروف ث- ذ- ظ می باشد.
4- موضع شفتین
شفتین به معنای دو لب است حروف شفوی عبارتند از: ف- ب- م- و
5- موضع خیشوم
فضای بینی را « خیشوم » گویند. این فضا در طنین بخشی به صوت حاصل از ارتعاش تارهای صوتی جلوه ویژه ای به صوت می دهد و شـامل دو حرف غنوی (م، ن) است.
فهرست مطالب
مواضع حروف
مواضع پنج گانه دستگاه تکلم
1- جوف
2-حلق
3- لسان
4- شفتین
5- خیشوم
مخارج حروف
مقدمه
تعریف مخرج حرف
تلفظ حروف
ث،ذ، ظ،از حروف لثوی
ص،از حروف اسلی
ض، از حروف حافی
ط، از حروف نطعی
ح،ع،غ، از حروف حلقی
و، از حروف شفوی
