این جزوه درسی به بررسی اصول تعمیرات مکانیکی، نصب تجهیزات، چرخ زنجیرها، هم محوری شفت ها و سیستم های محرک زنجیری پرداخته و مفاهیم کلیدی را آموزش می دهد.
مقدمه:
تعمیرات مکانیکی نقش مهمی در افزایش کارایی و طول عمر تجهیزات صنعتی دارد. در بسیاری از صنایع، عملکرد صحیح دستگاه ها وابسته به نگهداری و تعمیرات اصولی است. چرخ زنجیرها و زنجیرها یکی از اجزای حیاتی در سیستم های انتقال قدرت محسوب می شوند و عملکرد صحیح آنها تأثیر مستقیمی بر بازده تجهیزات دارد. هم محوری شفت ها نیز یکی از الزامات مهم در نصب و راه اندازی تجهیزات است که در صورت عدم رعایت، باعث ایجاد ارتعاشات ناخواسته و کاهش عمر قطعات مکانیکی می شود.
در سیستم های محرک زنجیری، چرخ زنجیرها و زنجیرهای غلطکی از اجزای کلیدی محسوب می شوند. این سیستم ها به دلیل ساختار خاص خود، انتقال نیرو را بدون لغزش انجام داده و کارایی بالایی دارند. زنجیرهای غلطکی در دو نوع پرچ شده و اشپیل شده طراحی شده اند که هر یک بسته به شرایط استفاده، کاربردهای خاص خود را دارند. استفاده از لینک های اتصال و گیره های فنری در ساختار زنجیرها، امکان مونتاژ و دمونتاژ آسان را فراهم کرده و تنظیم طول زنجیر را با استفاده از اتصالات آفست ممکن می سازد.
در فرآیند نصب تجهیزات مکانیکی، تنظیم و هم محوری دقیق شفت ها اهمیت ویژه ای دارد. عدم هم راستایی در شفت ها می تواند منجر به سایش نامتعارف قطعات، افزایش مصرف انرژی و کاهش راندمان دستگاه ها شود. به همین دلیل، شناخت روش های صحیح نصب و راه اندازی، استفاده از ابزارهای اندازه گیری دقت بالا و رعایت استانداردهای صنعتی، از نکات کلیدی در تعمیرات مکانیکی محسوب می شود.
با درک صحیح اصول تعمیرات مکانیکی و آشنایی با ساختار و عملکرد اجزای مختلف، می توان کارایی سیستم های صنعتی را بهینه سازی کرده و از بروز خرابی های ناگهانی جلوگیری کرد.
سر فصل های جزوه:
- چرخ زنجیر و زنجیر
- نحوه نصب و راه اندازی و انتقال تجهیزات
- محورها و شفت ها(نحوه هم محور کردن شفتها)
دستگاههای زنجیر دار
محرکه های زنجیری در دستگاه های مانند تسمه نقاله و ماشین ها ی خودکار و ماشین الات سنگین و دستگاههای فتوکپی و …استفاده می شود .دوچرخه مثال ساده دیگری است که در آن از سیستم محرک زنجیر استفاده می شود که زنجیر باعث انتقال انرژی مکانیکی از پدال به چرخهای عقب می شود .سیستم های محرک زنجیر از نوع محرک زنجیر از نوع محرک مثبت می باشد یعنی این محرک که شامل زنجیر و چرخ زنجیر است هیچ لغزش یا خزشی روی همدیگر ندارند و فقط تماس غلطشی بین دنده های چرخ زنجیر و خود زنجیر اتفاق می افتد با این عمل اصطکاک در این سیستم کم شده و راندمان و انتقال قدرت با کیفیت بالا و مقدار بالا انتقال می یابد و صورت میگیرد .
زنحیرهای غلطکی در دو ساختار متفاوت وجود دارند:
- بصورت پرچ شده Riveted
- اشپیل شده Cottered
یک زنجیر از طول زنجیر و رشته های متفاوت ساخته شده که این دسته ها از نوع مخصوصی به صورت اتصال پین بنام (لینک های اتصال)یا اتصال اصلی استفاده میشود .
صفحات لینک های اتصال نیز توسط گیره های فنری پایین های اشپیل شده در محل خود نگه داشته می شوند این گیره ها ی فنری اشپیل شده کار مونتاژ و دمونتاژ رو آسانتر می کنند.به دلایل فواصل ثابت مراکز شفت ها (شفت محرک و متحرک) و یا دلایل دیگر قابل تغییر نبودن فواصل در شفت از اتصال مخصوص دیگر به نام اتصال offset استفاده میشود که در این اتصال باعث افزایش یا کاهش طول زنجیر به اندازه نصف لینک اتصال میشود .
به طور کلی یک رشته زنجیر از اتصالات پینی و غلطکی تشکیل شده است که اتصالات پینی در داخل اتصالات غلطکی قرار گرفته و رشته زنجیر به صورت اتصالات یکی در میان غلطکی و پینی تشکیل می دهد.
