روش ها و تجهیزات نمونه برداری آلاینده های شیمیایی هوای محیط کار
این پاورپوینت به بررسی روش ها و تجهیزات نمونه برداری آلاینده های شیمیایی هوای محیط کار شامل گازها، بخارات، ذرات معلق، پمپ ها و کالیبراسیون می پردازد.
مقدمه :
در محیط های صنعتی، حضور آلاینده های شیمیایی در هوا یکی از مهم ترین تهدیدات برای سلامت فضای کار محسوب می شود. این آلاینده ها می توانند در قالب گاز، بخار یا ذرات معلق در فضا منتشر شوند و به راحتی توسط دستگاه تنفسی کارکنان استنشاق گردند. شدت تماس با این ترکیبات شیمیایی بستگی به میزان غلظت، نوع ماده و مدت زمان تماس دارد. به همین دلیل، شناسایی و ارزیابی این عوامل از طریق نمونه برداری دقیق و استاندارد از اهمیت بالایی برخوردار است.
تقسیم بندی آلاینده های شیمیایی به سه گروه اصلی شامل گازها، بخارات و ذرات معلق، پایه ای برای انتخاب روش های نمونه برداری فراهم می کند. گازهایی مانند مونوکسید کربن و دی اکسید گوگرد به سرعت در هوا پخش می شوند. بخارات، شامل تبخیر حلال ها و ترکیبات آلی هستند و ذرات معلق از فرآیندهایی همچون جوشکاری، سایش یا احتراق تولید می شوند. این طبقه بندی به انتخاب تجهیزات مناسب برای پایش کمک می کند.
برای نمونه برداری از آلاینده های شیمیایی هوای محیط کار، تجهیزات تخصصی مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله این تجهیزات می توان به پمپ های نمونه برداری، جاذب ها، فیلترها و دتکتورهای شیمیایی اشاره کرد. انتخاب هر یک از این تجهیزات باید بر اساس نوع آلاینده، زمان نمونه برداری و هدف آن انجام شود. در مواردی که دقت بالا مد نظر است، از دتکتورهای با حساسیت بالا و تجهیزات کالیبره شده استفاده می شود.
پمپ های نمونه برداری به عنوان بخش اصلی فرآیند جمع آوری آلاینده ها عمل می کنند. این پمپ ها هوا را از محیط عبور داده و از طریق فیلترها یا جاذب ها، ترکیبات شیمیایی موجود را جمع آوری می کنند. این ابزارها در اندازه ها و ظرفیت های مختلف طراحی شده اند و انتخاب نوع آن ها وابسته به ویژگی های محیط کار، نوع آلاینده و شرایط زمانی نمونه برداری است.
کالیبراسیون تجهیزات یکی از مهم ترین مراحل در فرآیند نمونه برداری آلاینده ها به شمار می رود. این مرحله، دقت و صحت داده های حاصل از پایش را تضمین می کند. کالیبراسیون شامل تطبیق مقدار جریان واقعی با جریان مورد نیاز استاندارد و اصلاح انحراف های عملکردی دستگاه ها است. بدون کالیبراسیون دقیق، داده های به دست آمده فاقد اعتبار علمی و اجرایی خواهند بود.
ابزارهای کالیبراسیون به دو دسته کلی تقسیم می شوند: کالیبراتورهای حجمی و کالیبراتورهای دبی. کالیبراتورهای حجمی برای تعیین حجم کل هوا و کالیبراتورهای دبی برای بررسی نرخ جریان هوا در واحد زمان به کار می روند. انتخاب صحیح کالیبراتور وابسته به دقت مورد نیاز، نوع دستگاه و استانداردهای مورد استناد است.
یکی دیگر از نکات مهم در فرآیند نمونه برداری، تعیین تعداد نمونه و مدت زمان آن است. بسته به نوع فعالیت صنعتی، تعداد کارگران در معرض، و شرایط آب و هوایی محیط، می توان تصمیم گیری دقیقی در مورد نحوه و مدت نمونه برداری انجام داد. نمونه های هوایی باید به گونه ای جمع آوری شوند که نمایانگر شرایط واقعی محیط کار باشند.
پس از جمع آوری نمونه ها، آن ها به آزمایشگاه منتقل شده و توسط روش های تحلیلی مورد بررسی قرار می گیرند. نتایج حاصل با مقادیر مجاز استاندارد مانند حدود مواجهه شغلی (TLV) مقایسه شده و در صورت نیاز، اقدامات اصلاحی برای کاهش آلودگی یا بهبود تهویه اجرا می شود. تحلیل دقیق داده ها پایه ای برای کنترل و پیشگیری از مخاطرات شیمیایی است.
روش ها و تجهیزات نمونه برداری آلاینده های شیمیایی هوای محیط کار به عنوان ابزارهایی علمی و کاربردی شناخته می شوند که امکان شناسایی، اندازه گیری و ارزیابی دقیق آلاینده ها را فراهم می کنند. رعایت دقیق اصول نمونه برداری، استفاده از تجهیزات استاندارد و انجام کالیبراسیون های منظم از ارکان اصلی در فرآیند پایش آلاینده های شیمیایی در فضاهای صنعتی به شمار می آید.
فهرست مطالب:
تقسیم بندی آلاینده های شیمیایی
بر مبنای حالت فیزیکی
خصوصیت نمونه هوا
تعیین كارایی وسایل حفاظت فردی
تقسیم بندی زمان نمونه برداری
چند نمونه مورد نیاز است
نمونه ها چگونه باید گرفته شود
مكنده هوا یا پمپ
پمپ ها
كالیبراسیون
كالیبراسیون پمپ ها
كالیبراتور های حجمی
كالیبراتور های دبی( میزان جریان)
مراحل كالیبراسیون پمپ نمونه بردار فردی با دستگاه حباب صابون
كالیبراتور های خشك
Defender Primary Standard Calibrator
روتامتر
كالیبراسیون روتامتر
تئوری فیلتراسیون
ته نشینی ذرات در سیستم تنفسی
هولدر IOM
Cascade impactor
نمونه بردار فردی و محیطی PEM
فیلتر غشایی استر سلولزی
فیلتر pvc
فیلتر ممبران(غشایی)
فیلتر های پلی كربنات
حدود تماس مجاز شغلی
طیفسنجی (اسپکتروفتومتری) جذب اتمی
لامپ های هالو كاتد
تشکیل بخار اتمی
سوخت ها و اکسنده ها
آشکار ساز ها و شناساگر ها
سیستم کوره گرافیتی
تکفامساز ها یا صافی ها
كمپانی های سازنده
