این پاورپوینت خلاصه ای از کتاب تجزیه و تحلیل سیستم ها و روش ها تالیف دکتر شمس السادات زاهدی است که شامل مفاهیم پایه ای، ابزارها و تکنیک های تجزیه و تحلیل سیستم ها برای بهبود عملکرد سازمان ها می باشد.
اهداف درس
- آشنایی دانشجو با نظریه سیستمی
- شناخت انواع سیستمها
- وظایف تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها
- اهداف آشنایی با فنون تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها
- جدول تقسیم کار، نمودار جریان کار، طرح جا و مکان
- روشهای برنامه ریزی شبکه ای و روشهای کارسنجی
سیستم و نگرش سیستمی
در این فصل ابتدا کلیاتی درباره سیستم ارائه می شود و ضمن ارائه تعریفی جامع از آن، به بررسی عناصر تشکیل دهنده اش پرداخته می شود. سپس به برخی از انواع طبقه بندی های سیستم ها اشاره شده و ویژگی های سیستم های باز مطرح می شود. در پایان فصل، نظریه عمومی سیستم ها و نگرش سیستمی توضیح داده می شود و نحوه عملکرد فردی که تفکر و نگرش خود را بر اساس سیستم نگری استوار می سازد، شرح داده می شود.
سیستم چیست؟
سیستم مجموعه ای از اجزای به هم وابسته است که با توجه به روابط متقابل میان آن ها، یک کلیت جدید با نظم و سازمان خاصی را تشکیل می دهند و در جهت تحقق هدف معینی که دلیل وجودی سیستم است، فعالیت می کنند.
نمونه هایی از سیستم
سیستم ها بسیار متنوع و بی شمار هستند. برخی از نمونه های سیستم عبارتند از: مولکول ها، سلول ها، نباتات، حیوانات، انسان ها، جوامع، ماشین ها و سایر نظام های مکانیکی، منظومه های کیهانی، نظام های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، سیستم های اطلاعات، کامپیوتر، نظام های تولیدی، آموزشی، تأمین اجتماعی، خدمات درمانی، ارتباط جمعی، حسابداری، بایگانی، نظام حقوق و دستمزد، بازنشستگی، ارزیابی کارکنان و کنترل. در این کتاب، مفاهیم "نظام" و "سیستم" به صورت مترادف به کار رفته اند.
ترکیب سیستم
هر سیستم از اجزایی تشکیل شده است و هر جزء نقش خاصی را در جهت تحقق هدف سیستم ایفا می کند. ترکیب سیستم را می توان در شکل زیر نشان داد:
درونداد Input
دروندادها یا داده ها عبارتند از کلیه آنچه که به نحوی وارد سیستم می شود و تحرک و فعالیت سیستم را سبب می گردد. بدیهی است که بدون تزریق داده, ادامه حرکت و زیست سیستم ممکن نخواهد بود. در یک نظام تولیدی، داده ها عبارتند از مجموعه ای از نیروی انسانی با درجات متنوعی از مهارتها و تخصصها, مواد اولیه, سرمایه, انرژی, تکنولوژی, اطلاعات و غیره.
فرایند تبدیل (میانداد) Process
دروندادی که به سیستم وارد می شود طبق برنامه سیستم در جریان تغییر و تبدیل قرار می گیرد در واقع کار در سیستم انجام می شود و در نتیجه در داده ها تغییر به وجود می آید در نظام دانشگاهی دانشجو که یکی از داده های سیستم است در فرایند تبدیل قرار میگیرد و ذهن او با مفاهیم واژه ها و مطالب علمی آشنا می شود و در نگرش او تغییراتی پدید می آید.
برونداد (ستاده ها) Out put
داده هایی که در فرایند تبدیل قرار می گیرند, طبق نظم و سازمانی که بر سیستم حاکم است, به صورت کالا یا خدمت, از سیستم به محیط صادر می شوند. دانشجوی فارغ التحصیل, تحقیق و پژوهش, برخی از ستاده های نظام دانشگاهی هستند. کالای تولید شده ستاده یک نظام تولیدی است. خدمات عمومی از ستاده های بعضی از سازمانهای اجتماعی می باشند.
فهرست مطالب
فصل اول: سیستم و نگرش سیستمی
سیستم چیست؟
نمونه هایی از سیستم ها
ترکیب سیستم
اجزای سیستم
محیط سیستم
طبقه بندی سیستم ها
سیستم های اصلی و فرعی
سیستم های باز و بسته
آنتروپی ( معیار بی نظمی سیستم)
ویژگی سیستم های باز
نظریه عمومی سیستم ها و نگرش سیستمی
فصل دوم: تجزیه و تحلیل سیستم چیست و تحلیل کننده سیستم کیست؟
تعریف تجزیه تحلیل سیستمها
تعریف سیستم در یک سازمان
تعریف روش
تعریف شیوه
ارتباط بین سیستم ،روش و شیوه
موارد کمک تجزیه و تحلیل سیستم ها به مدیران
برخی از وظایف واحد تجزیه و تحلیل سیستم ها
اهم فواید تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها
برخی از ویژگیهای یک تحلیل گر سیستم
فرمول لهرر در زمینه اهمیت عامل انسانی
سیکل تجزیه و تحلیل
فصل سوم:مراحل تجزیه و تحلیل سیستمها
مرا حل تجزیه و تحلیل سیستمها
تعریف روش علمی
مراحل روش علمی
تشریح مراحل تجزیه و تحلیل سیستم
روشهای گرد آوری اطلاعات
مشاهده
مشاهده مستقیم
مشاهده غیر مستقیم
ملاحظاتی که بایستی در مشاهده رعایت کرد
پرسشنامه
انواع پرسشنامه
ملاحظاتی که بایستی در تنظیم پرسشنامه رعایت نمود
مصاحبه
انواع مصاحبه
مهمترین نکاتی که در مصاحبه بایستی رعایت شود
مرحله چهارم :طبقه بندی اطلاعات
روشهای طبقه بندی اطلاعات
استفاده از جدول
استفاده از نمودارها
محاسن نمودارها
برخی از مهمترین انواع نمودارها
نمودار خطی
نمودار میله ای یا ستونی
نمودار دایره ای
نمودار فضایی
نمودار سازمانی
تجزیه و تحلیل اطلاعات
طرق اثبات منطقی در تجزیه و تحلیل اطلاعات
قانون توافق مثبت
قانون توافق منفی
متد ترکیبی با تغییرات ملازم
روش همبستگی در تجزیه و تحلیل اطلاعات
انواع همبستگی
همبستگی خطی و مستقیم
همبستگی خطی و معکوس
همبستگی غیر خطی و منحنی
نحوه ارائه راه حل
نکاتی که در زمینه ارائه راه حل باید رعایت گردند
تهیه و تنظیم گزارش
مهمترین نکاتی که بایستی در مرحله اجرا انجام پذیرد
آزمایش طرح جدید
استقرار طرح جدید
روشهای استقرار طرح
روشهای موازی یا همزمان
روش تدریجی یا مرحله ای
روش یکباره
روش آزمایشی
ارزیابی عملکرد
برخی از سوالاتی که در مرحله ارزیابی عملکرد قابل طرح هستند
فصل چهارم: اصول و مفاهیم سازماندهی
تعریف سازمان
ساختار کلی سازمان از دیدگاه هنری مینتزبرگ
شمای کلی دیدگاه مینتزبرگ
مدیریت میانی
مبانی سازماندهی
سازمان بر مبنای تعداد
سازمان بر مبنای وظیفه (هدف)
سازمان بر مبنای نوع عملیات (تخصص)
سازمان بر مبنای مشتری (ارباب رجوع)
سازمان بر مبنای قلمرو عملیاتی (محل جغرافیایی)
سازمان بر مبنای محصول (نوع تولید )
سازمان بر مبنای پروژه
سازمان ماتریسی
سازمان با ساخت آزاد
ساخت سازمانی مدولار
ساختهای ترکیبی
تنظیم نمودار سازمانی
روش تحلیلی در تهیه نمودار سازمانی
روش تلفیقی در تهیه نمودار سازمانی
روش ترکیبی در تهیه نمودار سازمانی
مهمترین نکاتی که در تهیه نمودار سازمانی باید به آن توجه کرد
فصل پنجم: فنون تجزیه و تحلیل سیستم ها
ابزارها و فنون تجزیه و تحلیل سیستم ها
جدول تقسیم کار
مزایای جدول تقسیم کار
محدودیتهای جدول تقسیم کار
مقدمات لازم برای تهیه جدول تقسیم کار
مراحل تهیه جدول تقسیم کار
رابطه هدف ،فعالیت و وظیفه در جدول تقسیم کار
نمونه ای از لیست وظایف انفرادی کارکنان
نمونه ای از لیست فعالیت های واحد
تجزیه و تحلیل جدول تقسیم کار
تهیه جدول تقسیم کار پیشنهادی
نمونه ای از جدول تقسیم کار
فصل ششم: بررسی نمودار جریان کار
تعریف نمودار جریان کار
علائم نمودار جریان کار
انواع نمودار جریان کار
نمودار عمودی یا یک ستونه
نمونه ای از نمودار جریان کار عمودی یا یک ستونه
نمودار افقی یا چند ستونه
نمونه ای از نمو دار افقی یا چند ستونه
مراحل بررسی نمودار جریان کار
ترسیم نمودار جریان کار در وضع موجود
تجزیه و تحلیل نمودار جریان کار
فصل هفتم: بررسی و کنترل فرمها
تعریف فرم
انواع فرم
انواع فرم برحسب قلمرو استفاده
انواع فرم بر حسب کار و وظیفه ای که انجام می دهند
هدف از بررسی و کنترل فرم
مراحل بررسی و کنترل فرم
بررسی فرمهای موجود
تجزیه و تحلیل فرمهای موجود
تهیه طرح پیشنهادی برای فرمهای مورد نیاز
فصل هشتم: بررسی جا و مکان
هدفهای کلی
تعریف بررسی جا و مکان
هدف از بررسی جا و مکان
برخی از اصول و معیار های بررسی و تخصیص جا و مکان
اشکال طراحی مسیر کار
مراحل بررسی جا ومکان
فصل نهم: سیستم ها و روشهای بایگانی
هدفهای کلی
تعریف بایگانی
وظیفه بایگانی
تعریف سند
تعریف پرونده
تعریف آرشیو
انواع سیستم بایگانی
اصول بایگانی
روشهای تنظیم اسناد
فصل دهم:بررسی تکنیکهای کمی
روش ارزیابی و بازنگری برنامه (پرت)
علائم مورد استفاده در پرت
رویداد یا واقعه
فعالیت
فعالیت عاریه یا فعالیت زمان صفر
مراحل روش پرت
نمونه ای از شبکه ترسیم شده
سوالاتی که بایستی برای ترسیم شبکه به آنها پاسخ داد
گامهای تحلیل زمانی شبکه
تخمین زمان هر فعالیت
سه زمان برآورد شده در پرت
برآورد خوشبینانه
برآورد بد بینانه
برآورد زمان محتمل
تعیین زمان انتظار برای هر فعالیت
تعیین کمترین زمان برای هر رویداد (TE)
فرمول محاسبه TE
تعیین بیشترین زمان مجازTL
فرمول محاسبه بیشترین زمان مجاز (TL)
تعیین زمان آزاد (S)
فرمول محاسبه زمان آزاد (S)
تعیین مسیر بحرانی
تعیین واریانس و احتمال خاتمه پروژه
روش مسیر بحرانیc . p . m ))
تفاوتهای روش سی پی ام و پرت
مراحل روش C P M) (
روش ترسیم پیش نیازها(P D M)
جدول زمانبندی فعالیتها در P D M
فصل یازدهم: کار سنجی
تعریف کارسنجی
برخی از فوائد کار سنجی
اصول کار سنجی
پیش نیازهای کار سنجی
فن بررسی حرکات
مقاصد اساسی فن بررسی حرکات
مقاصد اساسی فن بررسی حرکات
مراحل بررسی حرکات
برخی از روشهای کار سنجی
روش استفاده از سوابق گذشته
مراحل روش استفاده از سوابق گذشته
روش گزارش گیری
مراحل روش گزارش گیری
روش نمونه گیری
مراحل روش نمونه گیری
روش عناصر از پیش تعیین شده
مراحل روش عناصر از پیش تعیین شده
روش زمان سنجی
مراحل روش زمان سنجی
پاورپوینت تهیه شده بسیار کامل و قابل ویرایش بوده و به راحتی می توان قالب آن را به مورد دلخواه تغییر داد و در تهیه آن کلیه اصول نگارشی، املایی و چیدمان و جمله بندی رعایت گردیده است.
