این پاورپوینت ویژگی های معماری و اقلیمی شهر سنندج در اقلیم سرد و کوهستانی را با تمرکز بر فرم های ساختمانی و جاذبه های تاریخی بررسی می کند.
مقدمه:
اقلیم سرد و کوهستانی یکی از مهم ترین مناطق اقلیمی ایران به شمار می رود که ویژگی های خاص آب و هوایی آن تأثیر مستقیمی بر فرم، ساختار و نحوه طراحی ساختمان ها داشته است. شهر سنندج به عنوان یکی از نمونه های شاخص این اقلیم، با قرارگیری در منطقه ای کوهستانی و سرد، الگوهای منحصربه فردی در زمینه معماری و طراحی شهری ارائه می دهد. کاهش دمای شدید در فصول سرد و بادهای غالب زمستانی موجب شده است تا ساختار کالبدی بناها با هدف مقابله با سرما و حفظ انرژی گرمایی داخلی شکل گیرد.
موقعیت سنندج در میان ارتفاعات زاگرس و در نزدیکی مرزهای غربی کشور، شرایط اقلیمی خاصی را ایجاد کرده است که با زمستان های بسیار سرد و تابستان های معتدل همراه است. همین امر باعث شده است که معماران بومی از راهکارهایی بهره ببرند که ضمن استفاده حداکثری از تابش آفتاب، میزان تبادل حرارتی با محیط بیرونی را به حداقل برسانند. این تدابیر، در طراحی فرم بنا، نوع مصالح و نحوه قرارگیری ساختمان ها نمود آشکاری دارند.
الگوی درون گرایی در خانه های سنتی سنندج یکی از مهم ترین مشخصه های معماری این منطقه است. استفاده از حیاط مرکزی به عنوان فضای حائل در مقابل سرمای شدید، نقش مؤثری در تأمین آسایش حرارتی ایفا می کند. فرم کلی ساختمان ها، اغلب فشرده و مکعبی بوده و با کمترین میزان سطح در معرض بادهای سرد طراحی می شوند. ایوان های کوچک، بازشوهای محدود و اتاق های کم ارتفاع از دیگر ویژگی های شاخص این سبک معماری است.
علاوه بر فرم و پلان، مصالح به کار رفته نیز در سازگاری با اقلیم سرد انتخاب شده اند. دیوارهای قطور با خاصیت عایق پذیری بالا، علاوه بر ممانعت از نفوذ سرمای بیرون، گرمای داخلی را نیز حفظ می کنند. انتخاب جهت گیری مناسب بناها با توجه به تابش آفتاب، یکی دیگر از راهبردهای مؤثر در طراحی معماری سنندج در مواجهه با اقلیم کوهستانی است.
در بافت تاریخی شهر سنندج، محله های سنتی با ساختار متراکم و کوچه های باریک طراحی شده اند که خود نوعی پاسخ به سرمای شدید زمستان و وزش بادهای سرد محسوب می شود. خانه های این مناطق با پیروی از اصول سنتی معماری کوهستانی، نمونه های کاملی از انطباق با شرایط اقلیمی منطقه را ارائه می دهند.
از منظر فرهنگی و تاریخی، سنندج دارای بناهای ارزشمندی است که معماری آن ها بازتابی از اقلیم و سبک زندگی بومیان منطقه است. عمارت آصف (خانه کرد) از جمله نمونه های بارز معماری سنتی در این شهر است که با حیاط مرکزی، فضاهای محصور و تزئینات خاص بومی شناخته می شود. سایر خانه ها و عمارت های تاریخی نیز این ویژگی ها را به شکلی هماهنگ با محیط اطراف منعکس می کنند.
جاذبه های طبیعی اطراف سنندج همچون آبیدر و مناظر جاده های منتهی به کامیاران نیز علاوه بر اهمیت توریستی، بازتابی از همزیستی طبیعت و معماری در این منطقه هستند. در کنار این مناظر، پل های تاریخی و مکان های مذهبی نیز بخش مهمی از هویت معماری این شهر در اقلیم کوهستانی را شکل می دهند.
تحلیل دقیق ویژگی های اقلیمی و معماری شهر سنندج، امکان درک الگوهای سنتی در مواجهه با سرمای شدید و حفظ انرژی را فراهم می سازد. این شناخت، زمینه ساز تدوین راهکارهایی متناسب با اقلیم برای طراحی معماری پایدار در نواحی سرد و کوهستانی محسوب می شود.
فهرست مطالب:
مقدمه
موقعیت شهر سنندج در نقشه
پیشینه
نمایی از شهر سنندج
اقلیم و آب و هوا
فرم بنا
1- ساختمان های درون گرا با حیاط مرکزی
2- استفاده از ایوان و حیاط کوچک در بنا
3- پلان، فرم بنا و نحوه قرار گیری آن
4- اتاق های کوچک با ارتفاع کم
5- بازشوهای کوچک
6- دیوارهای نسبتا قطور
جمعیت
محله ها شهر سنندج در زمان قاجار و نمایی از آبیدر
جاذبه های تاریخی
عمارت و خانه های تاریخی
عمارت آصف (خانه کرد)
جاذبه های مذهبی
جاذبه های طبیعی
مناظر اطراف جاده سنندج، کامیاران
از دیگر جاذبه های سنندج
پل تاریخی قشلاق
منابع
