این پاورپوینت نظریه های پسا مدرن در معماری را با تأکید بر پارادایم های فکری، دیدگاه های فلسفی و درونمایه های معاصر بررسی می کند.
مقدمه :
پسا مدرنیسم به عنوان یکی از مفاهیم بنیادین اندیشه های معاصر، جایگاهی ویژه در تحولات نظری و طراحی معماری یافته است. این رویکرد، برخلاف ساختارهای منسجم مدرنیسم، خود را نه به صورت یک تعریف مشخص، بلکه در قالب نوعی وضعیت فکری و فرهنگی بروز داده و سعی دارد از مرزهای قطعی و فراروایت های ثابت عبور کند. ابهام ذاتی در ماهیت پسا مدرنیسم، نه تنها آن را به یک جریان انعطاف پذیر بدل کرده، بلکه امکان خوانش های چندگانه از آن را نیز فراهم ساخته است.
پسا مدرنیسم در معماری، از یک سو ناظر به مجموعه ای از پارادایم های فکری و چارچوب های نظری است که از سایر علوم انسانی و اجتماعی وام گرفته شده و از سوی دیگر، بستری برای شکل گیری درونمایه هایی متکثر و متنوع در حوزه طراحی محسوب می شود. این دو رویکرد، زمینه را برای تحلیل چندلایه از معماری فراهم کرده اند که هم به لایه های نظری و هم به جنبه های زیباشناختی می پردازد.
در این چارچوب، پدیدارشناسی به عنوان نخستین پارادایم مهم، معماری را از منظر تجربه زیسته انسان مورد توجه قرار می دهد. در این نگرش، فضا نه فقط یک کالبد فیزیکی، بلکه مفهومی ذهنی، ادراکی و پیوندی با حافظه و تاریخ است. همین نگاه باعث می شود معماری پسا مدرن به ابعاد احساسی، خاطره محور و زمینه گرای فضا اهمیت مضاعف دهد.
در ادامه، زیبایی شناسی امر متعالی به عنوان پارادایم دوم، گسستی بنیادین از قواعد زیبایی شناختی مدرن ایجاد می کند. این رویکرد، تمرکز خود را از تقارن، سادگی و وضوح، به سمت ابهام، تنوع و پیچیدگی سوق داده و تلاش می کند تا تجربه ای چندلایه از زیبایی خلق کند. در چنین زمینه ای، معماری می تواند با کنایه، بازی های فرمی، ارجاعات فرهنگی و نمادپردازی های نوین آمیخته شود.
نظریه های زبان شناسی، ساختارگرایی و پسا ساختارگرایی، به عنوان لایه ای دیگر از بنیان نظری پسا مدرنیسم، به رابطه میان فرم، معنا و نشانه در معماری می پردازند. این دیدگاه ها، معماری را همچون یک متن می نگرند که باید خوانده شود. مفهوم نشانه شناسی، خوانش چندگانه را ممکن می سازد و به طراح این امکان را می دهد تا فضاهایی با معناهای سیال و مخاطب محور خلق کند.
شالوده شکنی به عنوان یکی از تاثیرگذارترین شاخه های فکری پسا مدرن، به نقد ساختارهای تثبیت شده و مفاهیم قالبی در معماری می پردازد. در این جریان، تقارن، وضوح و عقلانیت طراحی کلاسیک جای خود را به گسست، تداخل، ابهام و درهم شکستن مرزها می دهد. چنین الگویی معماری را از فرم گرایی صلب رها کرده و آن را در مواجهه مستقیم با بحران های معنا قرار می دهد.
در کنار این بنیان های نظری، مجموعه ای از درونمایه ها نیز در معماری پسا مدرن نقش محوری ایفا می کنند. مفهوم عدم تمرکز، تکه تکه بودن، بازی با عناصر تاریخی و فرهنگی، تلفیق فرم های ناهمگون و رد هژمونی های تک بعدی از جمله ویژگی های این درونمایه ها هستند که معماری معاصر را به سوی پیچیدگی، چندگانگی و گشودگی سوق داده اند.
ضرورت بازاندیشی نظری در معماری با بهره گیری از نظریه های پسا مدرن، پاسخی به نیازهای عصر حاضر و دگرگونی های اجتماعی، فرهنگی و تکنولوژیک محسوب می شود. نمونه های موردی معماری پسا مدرن، گواهی بر قابلیت های این جریان در تولید معنا، تنوع فرمی و گسست از تکرارهای تاریخی هستند و می توانند مسیر تازه ای برای طراحی در جهان امروز ترسیم کنند.
موضوعات مورد بحث :
پسامدرنیسم چیست ؟
پارادایم اول: پدیدار شناسی
پارادایم دوم : زیبایی شناسی امر متعالی
پارادایم سوم : نظریه ی زبان شناسی
نشانه شناسی :
ساختار گرایی:
پسا ساختارگرایی
شالوده شکنی
درونمایه های پسامدرن معماری
نتیجه : ضرورت نظریه ی پسامدرن
نمونه موردی
منابع
