این پاورپوینت به بررسی معماری تمدن اژه ای، از کاخ های مینوسی تا ارگ های میسنی و گنج خانه های سنگی در قالب ۲۸ اسلاید می پردازد.
مقدمه
تمدن اژه ای به عنوان یکی از کهن ترین تمدن های پیشا یونانی، نقش برجسته ای در شکل گیری بنیان های معماری کلاسیک دارد. این تمدن ها که بین سال های ۳۰۰۰ تا ۲۰۰۰ پیش از میلاد در مناطق پیرامونی دریای اژه پدید آمدند، آثار معمارانه ای از خود بر جای گذاشته اند که هم از نظر ساختار و هم از منظر زیبایی شناسی، تأثیر عمیقی بر الگوهای معماری بعدی در جهان غرب داشته اند. جزایری چون کرت و کوکلادس به عنوان مراکز اصلی این تمدن ها، مهد نوآوری های معمارانه ای بودند که در قالب کاخ ها، آرامگاه ها و ارگ های نظامی متجلی شدند.
معماری مینوسی، نخستین شاخه ی برجسته در معماری اژه ای، در جزیره کرت شکوفا شد. این دوره را می توان به سه بخش مینوسی کهن، میانه و پیشین (یا جدید) تقسیم کرد. هر کدام از این دوره ها ویژگی های منحصربه فردی از نظر مصالح، پلان فضاها، تزئینات دیواری و عناصر ساختاری نظیر ستون ها و راه پله ها دارند. کاخ های مینوسی با پلان های پیچیده و سازمان یافته ی خود، نمود تمدنی پیشرفته با تمرکز بر زندگی درباری، اداری و آیینی بودند.
از برجسته ترین نمونه های این معماری می توان به کاخ کنسوس (نوسوس) اشاره کرد که با راهروهای تو در تو، اتاق های متعدد و نقاشی های دیواری رنگارنگ، تصویری روشن از نحوه ی زندگی در دربار مینوسی ارائه می دهد. ساختار این کاخ ها نه تنها از نظر مهندسی و کارکردی پیشرو بودند، بلکه تأثیرات عمیقی در معماری دوره های بعدی در جهان هلنی بر جای گذاشتند. این کاخ ها اغلب بدون استحکامات نظامی ساخته می شدند که نشان دهنده ی ثبات نسبی سیاسی و اقتصادی در این دوره است.
در ادامه ی تحول معماری اژه ای، معماری میسِنی بر بستر خشکی یونان شکوفا شد. برخلاف مینوسی ها، میسنی ها بر ساختارهای تدافعی و نظامی تأکید داشتند. مهم ترین ویژگی این دوره، ساخت ارگ های سنگی عظیم با دروازه های نمادین است که در رأس آن، ارگ تیرونس و ارگ میسنه قرار دارد. این بناها با دیوارهای سایکلوپی ساخته شده اند که از سنگ های عظیم بدون ملات شکل گرفته اند و قدرت و عظمت این تمدن را به رخ می کشند.
یکی از شناخته شده ترین نمادهای معماری میسنی، دروازه شیران در ارگ میسنه است. این دروازه که با سنگ نوشته ی برجسته ی دو شیر رو به یک ستون تزئین شده، از اولین نمونه های ترکیب مجسمه و معماری در تمدن های اروپایی محسوب می شود. ترکیب کارکرد دفاعی با جنبه های نمادین و آیینی، از ویژگی های اصلی معماری میسنی است که به وضوح در گنج خانه ی آترئوس نیز مشاهده می شود.
گنج خانه ی آترئوس، که گاه به اشتباه به عنوان مقبره شناخته می شود، نمونه ای از معماری مقبره ای دوران میسنی است. این بنا با گنبد عظیم سنگی و راهروهای طویل ورودی، یکی از پیچیده ترین سازه های سنگی آن دوران به شمار می آید. بهره گیری از تکنیک های خشکه چینی و ساخت سقف های قوسی، سطح بالایی از مهارت مهندسی این تمدن را نمایان می سازد. ساختار مدور و سنگی این گنج خانه بعدها در معماری هلنی نیز الهام بخش بود.
در یک نگاه کلی، معماری تمدن اژه ای در قالب دو شاخه ی مینوسی و میسنی، پایه گذار بسیاری از مفاهیم فضایی، زیبایی شناختی و سازه ای در معماری کلاسیک غربی شد. بررسی دقیق این آثار تاریخی، شناختی عمیق تر از نحوه ی اندیشیدن معماران باستان نسبت به فضا، قدرت، آیین و زندگی اجتماعی ارائه می دهد و افق های تازه ای در تحلیل سیر تحول معماری باستانی می گشاید.
فهرست مطالب:
معماری مینوسی
الف: دوره مینوسی کهن
ب: دوره مینوسی میانه
ج: دوره مینوسی پیشین (جدید)
کاخها
کاخ ملیا
کاخ کنسوس (نوسوس)
معماری میسنی
ارگ تیرونزو (تیرونس)
دروازه شیران
گنج خانه آترئوس (مقبره تئولوس)
گنج خانه ی آترئوس
