این مقاله به بررسی دیدگاه عالمان دینی درباره حجاب می پردازد و با استناد به قرآن، احادیث و آثار بزرگان دین همچون شهید مطهری، فلسفه و دلایل وجوب حجاب را توضیح می دهد.
حجاب از نظر عالمان
عالمان مسلمان بر وجوب حجاب برای زنان در برابر نامحرم اجماع دارند. در قرآن و احادیث به حجاب زنان اشاره شده است و فقیهان اسلامی نیز بر اساس این منابع، حجاب را یک حکم شرعی دانسته اند.
حجاب از نظر قرآن
در قرآن کریم، آیات متعددی به حجاب زنان اشاره دارند. به عنوان مثال، در آیه 31 سوره نور آمده است:
«وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»
ترجمه: و به زنان با ایمان بگو که دیدگان خود را [از نگاه هوس آلود] فرو بندند و عفاف خود را حفظ کنند و زینت خود را جز آنچه که ظاهر است، آشکار نسازند و [هنگام بیرون رفتن] مقنعه های خود را بر سینه های خود فرو اندازند و زینت خود را جز برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان [همکیش] خود یا کنیزانشان یا خدمتکاران مرد خود که از شهوت جنسی بی نیازند یا کودکانی که از [محرمات] عورت زنان آگاه نیستند، آشکار نکنند و هنگام راه رفتن با گام های خود به گونه ای راه نروند که زینت های پنهانشان معلوم شود و ای مؤمنان! همگی به سوی خدا توبه کنید، امید است رستگار شوید.
در این آیه، خداوند متعال به زنان مسلمان دستور می دهد که پوشش خود را حفظ کنند و زینت خود را جز برای محارم خود آشکار نسازند.
حجاب از نظر شهيد مطهرى
شهید مطهری، فیلسوف و متفکر بزرگ اسلامی، حجاب را به عنوان یک حکم الهی و عقلی توصیف می کرد و اعتقاد داشت که این حکم به زنان کمک می کند تا از آسیب های مختلف در جامعه محافظت شوند. در کتاب "حجاب"، شهید مطهری تأکید می کرد که حجاب یک حکم الهی است که در قرآن و احادیث به آن اشاره شده و هدف آن حفظ زنان از آسیب های مختلف در جامعه است.
وی به این نکته اشاره می کرد که حجاب به زنان کمک می کند تا از نگاه های هوس آلود مردان در امان باشند و شخصیت و کرامت خود را حفظ کنند. او همچنین اعتقاد داشت که حجاب نه تنها یک حکم الهی است بلکه حکم عقلی نیز دارد. این حجاب به زنان امکان می دهد تا از تعرضات جنسی مردان جلوگیری کنند و امنیت بیشتری در جامعه داشته باشند.
شهید مطهری در فلسفه حجاب چهار نکته را برجسته می کرد. او معتقد بود که حجاب به حفظ آرامش روانی زنان کمک می کند و از توجهات نامناسب مردان جلوگیری می کند. همچنین، این حکم به حفظ ارزش و بالا بردن احترام زنان، استحکام پیوند خانوادگی و استواری اجتماع کمک می کند. این دیدگاه نشان از تأکید شهید مطهری بر اهمیت حجاب به عنوان یک نظام اجتماعی و فرهنگی داشت.
منابع
1. روم، آيه 30.
2. اعراف، آيه 27.
3. شهيد مطهرى، جهانبينى توحيدى، ص 75.
4. جليل ضياءپور، پوشاك باستانى ايرانيان از كهنترين زمان، ص 17 - 26 و ص51، 54، 56..
5. جليل ضياءپور، پوشاك زنان ايران، ص 64 - 194.
6. فرهت قائممقامى، آزادى يا اسارت، ص106؛ تورات، باب استر، آيه 1.
7. ويل دورانت، تاريخ تمدن، ج1، ص552.
8. ويل دورانت، تاريخ تمدن، ج2، ص78 و برتراند راسل، زناشوئى و اخلاق، ص135.
9. يسنا، ص53، پندهاى 5 - 8؛ به نقل از: آموزشهاى زرتشت پيامبر ايران؛ رستم شهرزادى، آموزش گاتها، انجمن زرتشتيان، آبان 67.
10. «سدره» از نه پاره پارچه سفيد و نازك دوخته شده و در زير پيراهن، چسبيده به بدن پوشيده شود. سدره كه در اوستا (ستره) ناميده شده، به معناى آن نيز هست. علماى اسلام نيز براى بيان حكم حجاب از واژه ستر استفاده كردهاند. «كُشتى»، كمربند باريكى است كه از پشم گوسفند بافته شده و بايد پيوسته آن را بر روى سدره به كمر بندند؛ مؤبد موبدان، رستم شهرزادى، دين و دانش، انجمن زرتشتيان تهران، سال 1357.
11. خرده اوستا، فصل آفرينگان دهمان.
12. سالنماى 1372، چاپ انجمن زرتشتيان تهران، ص10.
13. وشنوهاى، حجاب در اسلام، ص59، به نقل از السيرة الحلبيه، ج2، ص49.
14. عبدالرسول عبدالحسن الغفّار، المرأه المعاصره، چاپ سوم، ص40.
15. ويل دورانت، تاريخ تمدن، ج12، ص66 .
16. ويل دورانت، تاريخ تمدن، ج12، ص62 .
17. همان، ص63.
18. تورات، سفر تثنيه، باب 22، فقره 5.
19. تورات، كتاب اشعياء نبى، باب سوم، فقره 16 - 26.
20. تورات، سفر اعداد، باب 5، فقره 18.
21. تورات، كتاب روت، باب دوم، فقره 8 - 10.
22. تورات، كتاب امثال سليمان نبى، باب ششم، فقره 1 - 10 و 20 - 26.
23. همان مدرك، باب سوم، فقره 15.
24. تورات، كتاب اشعياء نبى، باب 47، فقره 1 و 2.
25. تورات، كتاب غزلهاى سليمان، باب 4، فقره 1.
26. تورات، سفر پيدايش، باب 38، فقره 14 و 15.
27. ويل دورانت، تاريخ تمدن، ج12، ص34.
28. همان، ص31.
29. همان، ج1، ص492.
30. همان، ص30.
31. همان، ج12، ص28.
32. راب اماكهن، گنجينهاى از تلمود، ص186، ميشناكتوبوت 6 :7.
33. ويل دورانت، تاريخ تمدن، ج 1، ص 439.
34. شايان ذكر است كه اكنون مسيحيت، ازدواج را براى تمام مسيحيان مقدس مىشمرد و تنها آن را براى پاپ و اسقفهاى كليسا ممنوع مىداند.
35. انجيل، رساله پولس بتيطس، باب دوم، فقره 1 - 6 .
36. انجيل، رساله پوليس به تيموناؤس، باب دوم، فقره 9 - 15.
37. انجيل، رساله پطرس رسول، باب سوم، فقره 1 - 6 .
38. انجيل، رساله اول پولس رسول به قرنتيان، باب يازدهم، فقره 1 - 17.
39. همان، باب چهاردهم، فقره 34 - 36.
40. انجيل، رساله پولس رسول به تيموناؤس، باب سوم، فقره 11.
41. انجيل متى، باب اول، فقره 28 - 30.و باب هجدهم، فقره 8 - 10.
42. دكتر حكيم الاهى، زن و آزادى، ص 53.
43. مهذب، زن و آزادى، ص 65.
44. ويل دورانت، تاريخ تمدن، ج 13، ص 498 - 500، با اندكى تصرف و تلخيص.
45. براون و اشنايدر، پوشاك اقوام مختلف، ص 116.
46. سوره نور (24)، آيه 31.
47. احزاب، 59.
48. احزاب، آيه 32.
49. سنن ابىداوود، ج2، ص383.
50. مجلسى، بحارالانوار، ج103، ص243.
51. ناسخ التواريخ، ج2.
52. همان، ص163.
53. مجلسى، همان، ج103، ص258.
54. نهجالفصاحه، ص143.
55. شيخ حر عاملى، وسايل الشيعه، ج14، ص138و141
